به گزارش خبرنگار مفتاح/منیره فهامی: از سال 1981، 25 نوامبر هر سال (معادل چهارم یا پنجم آذر) به عنوان روز جهانی رفع خشونت علیه زنان برگزیده شده‌ است. این روز برای یادآوری عزم همگانی برای مبارزه با خشونت علیه زنان انتخاب شده‌است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در 17 اکتبر 1999 نامگذاری این روز را به عنوان روزی جهانی تصویب کرد.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد خشونت علیه زنان را «هرگونه عمل خشونت‌آمیز بر پایه جنسیت که بتواند منجر به آسیب فیزیکی (بدنی)، جنسی یا روانی زنان بشود تعریف کرده‌است.»
اعلامیه رفع خشونت علیه زنان در سال 1993 بیان می‌کند که این خشونت ممکن است توسط افرادی از همان جنس، اشخاص عادی، اعضای خانواده ها و دولت ها اعمال شود.آمریکا، انگلیس و برزیل کشورهایی هستند که بیش‌ترین تعداد مدارک علمی مرتبط با « خشونت علیه زنان» را منتشر کرده‌اند.

*خشونت بر سلامت جسمی، روانی، جنسی و باروری زنان تأثیر می‌گذارد

خشونت علیه زنان یکی از گسترده‌ترین موارد نقض حقوق بشر در سراسر جهان است. بیش از یک میلیارد زن در سراسر جهان خشونت فیزیکی یا جنسی را تجربه کرده‌اند که به‌طورعمده توسط شریک زندگی آن‌ها اعمال شده است. این آمار نشان می‌دهد که در سراسر جهان از هر سه زن یک نفر خشونت را تجربه می‌کند، این خشونت‌ها به‌طرز نگران‌کننده‌ای از سنین پایین شروع می‌شود تاجایی‌که آمار حاکی از آن است از هر چهار نفر زنی که تجربه خشونت فیزیکی یا جنسی داشته است، یک نفر نوجوان بین ۱۵ تا ۱۹ ساله است.
خشونت بر سلامت جسمی، روانی، جنسی و باروری زنان تأثیر می‌گذارد و اثرات آن تا آخر عمر باقی می‌ماند.
روز جهانی منع خشونت علیه زنان در سراسر جهان، فرصتی برای آگاهی‌بخشی به پیامدهای اجتماعی خشونت علیه زنان و تقویت اقدامات جمعی فراهم کرده است. فقط با همکاری، همفکری و هم قدمی است که می‌توان خشونت علیه زنان و دختران را از بین برد.

یشتر بخوانید 

نظام حقوق زن در اسلام، بازسازی دیدگاه علامه در تفسیر المیزان است

*نهی از زنده به گور کردن دختران؛مخالفت اسلام با خشونت علیه زنان

همان طور که گفته شد آمار خشونت علیه زنان در سراسر دنیا بسیار است ولی در کشورهای غربی این آمار بسیار بیشتر بوده چون مانعی برای آن وجود نداشته است.این در حالی است که در دین اسلام به این مسئله مهم پرداخته شده است و آيات و روایات بسیار دلیل بر این صحبت است.دین اسلام همیشه برای زن ارزش ومنزلت بسیار قائل بوده است و از اولین دستورات آن رفع خشونت علیه دختران و زنان بوده است.از جمله این موارد می توان به زنده به گور کردن دختران در عصر جاهلیت اشاره کرد.که دین اسلام مقابل این خشونت ایستاد.در قرآن کریم آمده است:
((وَ إِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثَى‏ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدّاً وَهُوَ کَظِیمٌ
یَتَوَرَى‏ مِنَ الْقَوْمِ مِن سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَیُمْسِکُهُ عَلَى‏ هُونٍ أَمْ یَدُسُّهُ فِى التُّرَابِ أَلَا سَآءَ مَا یَحْکُمُونَ‏(آیات ۵۸ و۵۹ سوره نحل)
و هرگاه یکى از آن مشرکان به دختردار شدن بشارت داده شود، صورتش از غصّه سیاه مى‏ شود، در حالى که خشم خود را فرو مى ‏برد.
به خاطر بشارت تلخى که به او داده شده، از میان مردم متوارى مى‏ شود ( درمانده است که) آیا این دختر را همراه با ننگ و خفت نگاه دارد یا او را در خاک پنهان کند. بدانید که چه بد قضاوت مى‏کنند.))
اعراب جاهلی از دختران متنفر بودند.دلیل تنفر اعراب جاهل از دختران نیز این امور بوده است: دختر نقش اقتصادى و تولیدى نداشته و بار زندگى بوده است.
همچنین در جنگ که سرنوشت قبیله به آن بوده، دختر قدرت جنگیدن و دفاع نداشته است.از طرفی در جنگ‏ ها، دختران به اسارت رفته و مورد تجاوز دشمن قرار مى‏گرفتند.
اما بر خلاف تفکّر جاهلى، اسلام براى دختران ارزش زیادى قائل شده است که به گوشه‏اى از آن اشاره مى‏کنیم:
پیامبر اسلام(ص)مى‏ فرمایند: «نعم الولد البنات»دختران چه فرزندان خوبى هستند. خداوند نیز نسل پیامبر را از دخترش فاطمه زهرا(س) قرار داده است.
امام صادق‏ (ع) به مردى که از تولد دخترش ناراحت بود فرمود: آیا تو بهتر مى ‏دانى یا خدا؟ گفت: خدا، امام فرمود: خداوند نیز آنچه را براى تو بهتر بوده، انتخاب کرده و به تو دختر داده است.
*زن ریحانه است نه قهرمان
دین اسلام ،سنت پیامبر و روایات ائمه هدی همه بیانگر مخالفت با خشونت علیه زنان است.از جمله این روایات،سخن حضرت علی(ع)است که با تامل بر آن می شود تاکید بر عدم خشونت جسمی و روانی علیه زنان را از آن برداشت کرد.
حضرت علی(ع) می فرمایند:
لاَ تَمْلِكِ اَلْمَرْأَةَ مَا جَاوَزَ نَفْسُهَا فَإِنَّ اَلْمَرْأَةَ رَيْحَانَةٌ وَ لَيْسَتْ بِقَهْرَمَانَة

زن را به کار بیش از توانش مگمارید.همانا زن ریحانه است نه قهرمان.
واژه «قهرمان» ریشه در زبان فارسی داشته و به معنای پیش‌کار، کارپرداز، خدمت‌کار، خادم و مسئول خرید و رتق و فتق امور منزل است.
با توجه به آنچه گفته شد معنای این حدیث((زن ریحانه است نه قهرمان))؛ معنایش آن خواهد بود که زن مانند گلی است که در خانه به محیط منزل زیبایی و طراوت می‌بخشد و او خدمت‌کار و پیش‌کار مرد در امور منزل نیست تا همه کارهای خانه به او سپرده شده و در رتق و فتق امور زندگی از او بهره‌برداری شود.
این تعبیر، کسانی را مخاطب قرار می‌دهد که از زنان مانند بردگان در کارهای سخت زندگی سوء استفاده می‌کنند و به آنان هشدار می‌دهد تا با رفتار نادرست خود، روح لطیف زن را نیازارند و این اجازه را به او بدهند تا محیط خانواده را باطراوت نگه‌دارد.

این معنا البته با آن دسته از احکام و قوانین شرعی سازگار است که هیچ‌کدام از کارهای منزل مانند پختن غذا، شستن لباس‌ها و ظرف‌ها، نظافت منزل و حتی نگهداری از کودک را وظیفه زن نمی‌داند. (اگرچه بیشتر بانوان با همان احساس خانواده‌دوستی خود به صورت داوطلبانه بار این زحمت‌ها را بر دوش می‌کشند).

این نکته نیز قابل تامل است که اگر برخی مترجمان، واژه «قهرمان» در این روایت را به چیزهایی مانند سخت، خشن، نیرومند، و ... معنا کرده‌اند، شاید خواسته‌اند بگویند که جنس زن لطیف است، نه خشن و سخت تا آنها را به کارهای سخت و مردانه وادار نمود و گرنه معنای قهرمان همان چیزی است که گفته شد و این یعنی نه اسلام به خشونت علیه زنان.

*خشونت ممنوع حتی اگر سوگند خورده باشید
از موارد دیگر می توان به ماجرای تنبیه همسر حضرت ایوب(ع)توسط ایشان اشاره کرد‌. سوگندی که خورده شده بود و زنی که قرار بود تنبیه شود. اسلام اینجا نیز خشونت علیه آن زن راجایز ندانست. ماجرا از این قرار بود؛ زمانی ایوب(ع)سخت بیمار بود و شیطان به همسرش گفت: من شوهرت را از بیماری نجات می دهم به شرط آنکه وقتی بهبود یافت بگوید تنها عامل بهبودی اش من بوده ام و همسرش از سر اضطرار و ناراحتی پذیرفت.وقتی ایوب متوجه دام شیطان شد قسم یاد کرد همسرش را با زدن تنبیه کند.
واذکر عبدنا ایوب اذ نادی ربه انی مسنی الشیطـن بنصب و عذاب (سوره ص آیه ۴۱)
و خذ بیدک ضغثـا فاضرب به ولا تحنث انا وجدنـه صابرا نعم العبد انه اواب.(سوره ص،آیه۴۴)
و از بنده ما ایوب یاد کن آن گاه که پروردگارش را ندا داد که: مرا شیطان به رنج و عذاب افکنده است.دسته‌ای از چوب‌های باریک به دست گیر و با آن بزن و سوگند خویش را مشکن. او را بنده‌ای صابر یافتیم. او که همواره روی به درگاه ما داشت چه نیکو بنده‌ای بود.
مفسران درباره آیه شریفه براساس روایات وارده گفته‌اند: ایوب علیه‌السّلام به سبب خطایی که همسرش مرتکب شده بود، سوگند یاد کرد که او را تنبیه نماید، ازاین رو خداوند به علت لطف و عنایت به او و همسرش، دستور داد با تهیه دسته‌ای از گیاه، تنها یک بار به همسرش بزند تا بدین شکل به سوگند خود عمل کرده باشد.

*سلامت روانی، یکی از عوامل بازدارنده خشم است
در پایان باید گفت از آنجا که بخشی از رفتارهای خشونت آميز ريشه های روانی دارد و به دليل استرس، خشم و هيجانات روحی در افراد ظاهر می شود، پس سلامت روانی افراد بايد تأمين شود. آرامش روحی و جسم و جان با وسايل مادی به دست نمی آيد. درمان ناراحتی های روحی انسان و آرامش روان تنها با داشتن يک نيروی نهانی و اعتقاد به يک مبدأ حقيقی صورت می پذيرد و به اين شکل می توان بر مشکلات زندگی غلبه کرده و تشويش، نگرانی و اضطراب ها را از خود دور کرد. بسياری از افراد هنگام مشکلات و نابسامانی ها دچار اضطراب و هيجان می شوند و اين امر باعث بروز رفتارهای خشونت آميز می شود.

*مکارم اخلاق ،خداشناسی و خودشناسی عوامل رسیدن به سلامت روان
خداوند در آيه ۳۱ سوره حج می فرمايد:حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ ۚ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوِي بِهِ الرِّيحُ فِي مَكَانٍ سَحِيقٍ
همگی خالص برای خدا باشــيد! هيچگونه همتايی برای او قائل نشــويد و هرکســی همتايی برای خدا قرار دهد گويی از آسمان سقوط کرده است و پرندگان در وسط هوا او را می ربايند و يا تندباد او را به جای دوردستی پرتاب می‌کند.
بنابراين، سلامت روانی افراد جز با گسترش مکارم اخلاق، خداشناسی، خودشناسی، کنترل بر شهوت و هواهای نفسانی و هدايت درجهت سعادت دنيوی و اخروی ممکن نيست. البته در اين ميان نبايد نقش مراکز مشاوره را ناديده گرفت. ايجاد مؤسساتی بر ای مشاوره و راهنمايی خانواده ها نیزمی‌تواند در امر کاهش خشونت در خانواده مؤثر باشد.

*ايمان و مذهب؛عوامل مهارکننده خشونت
يکی دیگر از عوامل بروز خشونت در افراد عدم پايبندی به تعهدات اخلاقی و دينی است. ايمان به خدا و مذهب می‌تواند عامل مهارکننده خوبی برای رفتارهای خشن باشد. آموزه‌های اعتقادی اسلام مانند ايمان به خدا، پيروی از پيامبر و اوليای دين و باور به زندگی پس از مرگ نقش مهمی در برقراری روابط مطلوب و رضايت بخش در خانواده دارد. هرچه اعتقادات دينی فرد استحکام و عمق بيشتری يابد قدرت مهار او بر رفتارهای نابهنجار مانند خشونت بيشتر می‌شود. پايبندی به باورهای دينی زندگی آرام‌تر و کم‌تنشتری را برای افراد به‌دنبال دارد.
باورهای دينی مانند رضايت به مقدرات الهی و توکل بر خدا از زمينه های بد اقتصادی به خشونت در خانواده نيز پيشگيری می‌کند. در خانواده‌هايی که به مسائل دينی اعتقاد و ايمان دارند ضرب وجرح به طور چشمگيری کاهش می‌يابد.

*کاهش خشونت در خانواده با بالابردن آگاهی در روابط زوجین
بروز اختلال و خشونت در خانواده در بسياری از موارد پيامد ناآگاهی از شيوه برقراری روابط مطلوب بين زن و شوهر و کوتاهی در تأمين نيازها و انتظارهای طرف مقابل است. برای پيشگيری از اين امور آموزش زن و شوهر در مراحل پيش از ازدواج، دوره نامزدی و اوايل ازدواج و حتی گاه سالها پس از ازدواج بسيار مؤثر است.خداوند متعال در آيه ۱۹ سوره نساء می فرماید: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا...وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ ۚ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَيَجْعَلَ اللَّهُ فِيهِ خَيْرًا كَثِيرًا
ای کسـانی که ايمان آورده‌ايد ... باآنان )زنان( به شـايسـتگی رفتار کنيد و اگر از آنها )به سـببی( کراهت داشـتيد )شتابزده و احساسی تصميم نگيريد.چه بسا از چيزی کراهت داشته باشيد و خداوند خير فراوانی در آن قرار دهد.
مفهوم معاشرت به معروف به معنای برخورد شايسته ازنظر عقل، شرع و عرف گستره وسيع و مصاديق فراوانی دارد همچنانکه مفهوم مخالف آن بسيار گسترده است و هر گونه رفتار ناشايست را که منجر به آسيب بدنی يا روانی شود يعنی، همه انواع خشونت را شامل می شود.
دررابطه با صبر و شکيبايی دربرابر همسر، پيامبر(ص)می فرمايد:
آگاه باشـيد هرکـس بـر خـوی زن بـداخلاق خويـش صبـر و تحمـل کند و از خداونـد انتظــار پــاداش شـکيبايی و تحمـل خويش را داشـته باشـد به اندازه هر شب و روز به او ثوابی مانند ثواب ايوب می دهد.
همچنین يکی از علل مهم خشونت خانگی تنيدگی هايی است که در خانواده و بيرون از آن بر زن و شوهر وارد می شود. مشکلات شغلی، درآمد کم، بيکاری و فشارهای ناشی از مسائل کاری مردها را دچار تنيدگی می کند. همچنين اداره منزل، رسيدگی به فرزندان و مسائل جسمی و روانی نيز تنيدگی زنان را به دنبال دارد. مقابله مناسب با اين تنيدگی ها به آرامش زن و شوهر، تقويت روابط عاطفی و همکاری بيشتر آنها در خانه کمک می کند. بنابراين، ضروری است که راه های مقابله با اين امور به زن و شوهر آموزش داده شود. در روش های شناختی مقابله، ايمان به خدا و توکل به او،شناخت ضعفها و محدوديت‌های خود،مثبت‌نگری در خانواده، نگاه منسجم به زندگی و مسائل آن و بهره‌گيری از روش‌های حل مسئله بايد کانون توجه قرار گيرد.