جمهوری اسلامی ایران در طول چهاردهه با استفاده ابزارهای جنگ نرم به‌‍ ویژه دیپلماسی رسانه توانسته نظم و توازن قوا در منطقه را به‌صورت عمده تغییر دهد و به‌عنوان قدرت منطقه در غرب آسیا خود را معرفی کند.

به گزارش سرویس بین الملل مفتاح نیوز؛ نفوذ کشورهای غربی که در صدر آن آمریکا در کنار انگلیس و فرانسه که سابقه استعمار را بیش از چند دهه در منطقه داشته‌اند، دیگر قادر نیستند به مانند گذشته برنامه و یا ایدئولوژی‌های خود را در منطقه جامه عمل بپوشانند و راهبردهای آنان جهت پیشبرد اهداف در چند سال گذشته با شکست وبحران مواجه شده است. در واقع بازیگران قدیمی که از 20 سال گذشته نقش مهمی را در سیاست‌های منطقه‌ای ایفا می‌کردند ولذا تا به امروز ادامه داشته است با رقبای جدیدی دست وپنجه نرم می‌کنند، که همین امر سبب شده تا نظم و توازن قوا در منطقه تغییر کند.

مهم‌ترین و اصلی‌ترین رقیب قدرت‌‌های امپریالستی و متجاوز غربی در منطقه کشوری واقع شده در جنوب غربی آسیا است. ایران پس ازانقلاب 57 ، تدوین و تبیین سیاست‌های خارجی در منطقه و نظام بین‌الملل را براساس مبانی اسلامی پایه‌ریزی و فعالیت‌های خود را از همان روزهای اول شروع کرد و تا به امروز ادامه دارد، که در همین راستا موفق شده ضریب نفوذ خود را منطقه گسترده و قدرت کشورهای غربی مورد تضعیف قرار دهد. متغیرهای زیادی برای موفقیت جمهوری اسلامی وجود دارد اما نکته‌ای که ایران را نسبت به دیگر کشور متمایز می‌کند استفاده از ابزارهای جنگ نرم بویژه دیپلماسی رسانه‌ای است، زمانی‌که ایران براساس باورهای اسلامی ودینی تحرکات خود را در منطقه آغاز کرد سبب شد تا زنگ خطر برای کشورهایی به صدا در بیاید و از تمام تاکتیک رسانه‌های برون مرزی خود جهت تخریب وجهه ج.ا.ا از جمله ایران هراسی، اسلام هراسی، شیعه هراسی و غیره جهت پیشبرد اهدافشان در منطقه استفاده کنند. در همین رابطه سیاستمداران ایران برای مقابله با جنگ نرم کشورهای غربی به‌ویژه ایالات متحده آمریکا دست به کار شدند و از تمام پتانسیل‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی بهره بردند.

جنگ نرم به دنبال تغییر هویت و شخصیت جامعه هدف است، در واقع قصد دارد زیر ساختار و فرهنگ یک جامعه را مشخص و ارزیابی کند و در راستای آن با استفاده ازابزارهای جنگ نرم تغییرات برای پیشبرد اهداف آماده و اجرا کند. ایران باتوجه به پیشینه فرهنگی، تاریخی، تمدنی، مذهبی و غیره خود فلذا مبانی و رهیافت‌های فقه اسلامی زمینه مناسبی را برای نفوذ در کشورهای منطقه به‌ویژه لبنان، عراق، سوریه، یمن و فلسطین اشغالی در اختیار داشته است. برای مثال، مقایسه زمان برای مثال تغییر ساختار سیاسی عراق و به قدرت رسیدن شیعیان در قالب روند دمکراتیک، سبب شد تا نظم سیاسی جدیدی در عراق پدیدار شود که مبتنی بر فدرالیسم و سهم‌بندی در قدرت است، در واقع سیستم موجود در عراق با دوران رژیم بعث از لحاظ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و غیره از زمین تا آسمان تفاوت دارد، این کشور رویکردهای شدید ضد ایرانی در دستور کار قرار داده بود، اما امروز رهبران سیاسی عراق علاقمند همکاری همه‌جانبه با ایران هستند ولذا در مقابل دخالت‌های آمریکا در خاک این کشور مخالف ودر برابر آنان ایستادگی می‌کنند، جمهوری اسلامی در تغییرات موجود ساختار سیاسی عراق و به قدرت رسیدن شیعیان وکم‌رنگ شدن نقش آمریکا نقش مهمی را ایفا کرده است.

در واقع زمانی‌که مرزهای عراق به سوی زواران ایرانی و سایر کشورهای منطقه باز شد، یک فرصت استثنایی برای پیشبرد اهداف دیپلماسی رسانه ج.ا.ا ایجاد شد تا از این طریق حضور میلیونی شیعیان در ایام محرم و اربعین حسینی با اقتدار شیعه و ایدئولوژی‌های انقلاب اسلامی که برگرفته از نهضت عاشورا است تلاقی کند و از طرق مختلف رسانه برای تغییر جهت افکارعمومی در منطقه و جامعه جهانی آن را انعکاس دهد، همین امر سبب شد تا شیعیان عراق از همراهی و حمایت جمهوری اسلامی ایران آگاه و نسبت به دست گرفت اختیار کشورشان با عزم جدی‌تر نسبت به گذشته در برابر دخالت آمریکا ایستادگی کنند و ازطرفی دیگر کشورهای مداخله کننده.

حضور پررنگ ایران را در این کشور پیش از گذشته احساس کردند واز تمام حربه‌های رسانه برای کوتاه شدن تفکرات و ایدئولوژی جمهوری اسلامی در خاک عراق استفاده کردند، اما به دلیل نزدیکی و اشتراکات سیاسی، امنیتی و اجتماعی این دو کشور تمام فعالیتشان در کوتاه و بلند مدت خنثی شد، در واقع ایران از طریق راه‌اندازی جنگ نرم و استفاده موضوعات شیعه‌گری وتلاقی آن با ایدئولوژی ایران اسلامی توانست، مردم عراق بویژه شیعیان به طرف خود جذب و رویکرد آنان در برابر دخالت‌های آمریکا را تغییر دهد تا جایی که خاک کشورشان ترک کند.

در همین رابطه بر اساس یک نظرسنجی انجام شده توسط موسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران از بین چهارصد شهروند عراقی با مذاهب و قومیت‌های مختلف (شیعه، سنی، عرب، کرد) جمهوری اسلامی ایران همچنان در صدر اولویت‌های سیاست خارجی عراق قرار دارد‌ و کشورهای غربی در رتبه‌ پایین‌تری قرار گرفته است. در واقع این نظرسنجی نشان می‌دهد، سیاست‌خارجی جمهوری اسلامی ازطریق راهبرد رسانه‌ای توانسته، افکار عمومی در عراق را تحت تاثیر قرار دهد و جایگاه خود را در یکی از کشورهای منطقه در بالاترین حد ممکن حفظ کند.

به قلم حسین طالبی سردبیر اندیشکده روابط بین الملل