به گزارش مفتاح- مریم ابراهیمی دینانی/ هر ساله در زمان تصویب بودجه سال بعد برای بخش های کل کشور، انجمن ها یا سازمان هایی سعی می‌کنند مطالبات خود را پیگیری کنند. اما معلولان قشر آسیب پذیری هستند که صدایشان به جایی نمی رسد.
طبق آمارهای جهانی حدود ۱۵ درصد از جمعیت جهان یعنی بیش از یک میلیارد نفر با نوعی از معلولیت زندگی می‌کنند. افراد دارای معلولیت، در حوزه‌های مختلف از جمله اجتماع، اقتصاد و آموزش امکان مشارکت کمتری دارند و در مقایسه با افراد بدون معلولیت با مشکلات اقتصادی بیشتری روبرو هستند.
اما در ایران، آمار دقیق معلولان مشخص نیست و آمار اعلام شده کمتر از نرم جهانی است. وقتی آمار دقیق نباشد، برنامه‌ریزی برای حل مشکلات دشوار و حتی غیرممکن است و این، زندگی را برای معلولان سخت‌تر می‌کند.
زهرا ساعی، رئیس فراکسیون معلولین مجلس،در این باره میگوید: سالانه ۵۰ هزار نفر به آمار معلولان اضافه می‌شود. آمار قابل توجهی که لزوم برنامه‌ریزی برای تأمین رفاه و حل مشکلات این قشر از جامعه از سوی نهادهای متولی را نشان می‌دهد. مشکلاتی که دایره وسیعی را از حضور فیزیکی در جامعه گرفته تا اشتغال و ازدواج معلولان را شامل می‌شود و می‌تواند آن‌ها را خانه‌نشین کند و فرصت حضور در جامعه، توانمندی و شکوفایی را از ایشان بگیرد.
طبق آمار جامعه جهانی، معلولان ۱۰ تا ۱۵ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند. به‌عبارتی با یک محاسبه سرانگشتی در کشور ما نیز حداقل ۸ میلیون نفر دچار انواع معلولیت هستند. اما زهرا ساعی میگوید طبق آمار بهزیستی، یک میلیون و ۳۰۰ هزار معلول در کشور داریم که سالیانه نیز به تعداد این معلولان اضافه می‌شود.
همایون هاشمی، نماینده مردم میاندوآب، شاهین‌دژ و تکاب در مجلس که زمانی رئیس سازمان بهزیستی نیز بوده است میگوید: ۱۰ میلیون نفر جمعیت معلول در کشور داریم که از این تعداد، ۴ میلیون نفر دارای معلولیت شدید و خیلی شدید هستند.
آنچه مسلم است این ۱۰ میلیون نفر در سرشماری سال ۹۵ جامانده‌اند و به‌تبع آن، از بودجه تخصیصی هم جا می‌مانند. سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که دلیل عدم انطباق آمار بهزیستی با سایر آمارهای موجود چیست؟ پاسخ این سؤال در دست سازمان بهزیستی به‌عنوان متولی اصلی مسائل مربوط به معلولان است.
** حالا با وجود آمار ضد و نقیض از تعداد معلولان، چقدر بودجه حمایتی دریافت کردند؟
اما ردیف اعتبارات مربوط به قانون حمایت از معلولان که قانونی مصوب سال 97 است، در لایحه بودجه سال 1402 حذف شده است. اتفاقی که واکنش فعالان حوزه معلولین و یکی از مسئولان را هم در پی داشت.
فعالان می گویند دولت به این قشر بی توجهی کرده، اما دولت می گوید اعداد حذف نشده، بلکه در دیگر سطور و ردیف ها پخش شده است.
علیرضا آنجلاسی معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بهزیستی کشوردر خصوص برخی اظهارات مبنی بر حذف شدن ردیف بودجه قانون حمایت از حقوق معلولان می گوید: از آنجایی که در لایحه بودجه تقدیمی دولت به مجلس ارقام به صورت کلی آماده است و با توجه به آن که بودجه سازمان از ۱۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان به ۱۶ هزار و۶۰۰ میلیارد تومان در لایحه بودجه سال آتی رسیده، بنابراین می‌توان گفت که اعتبار قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت حذف نشده و در سر جمع اعتبارات سال ۱۴۰۱ لحاظ و لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ پیش‌بینی شده است.
انجلاسی البته این نکته را هم اضافه کرد که مبلغ پیش‌بینی شده با نیازهای افراد دارای معلولیت و اجرای قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت فاصله دارد و این موضوع انکارناپذیر است.
بهروز مروتی، مدیر کمپین حمایت از معلولان میگوید: ««وضعیت افراد دارای معلولیت در حد بغرنج است اما به‌دلیل شرایط جسمی و مسائل دیگری که دارند نمی‌توانند مانند معلم‌ها و بازنشسته‌ها اعتراض کنند تا حق خودشان را بگیرند.»
مروتی بیان می‌کند: «یک معلول باید طبق ماده ۲۷ قانون حمایت از حقوق معلولان حداقل دستمزد سالانه را دریافت کند، البته همین حداقل دستمزد هم چند برابر زیر خط فقر است. این در شرایطی است که در محاسبه خط فقر هزینه‌های تردد و سایر نیازهای یک فرد دارای معلولیت محاسبه نمی‌شود، می‌خواهم بگویم هزینه زندگی یک فرد دارای معلولیت چندین برابر سایرین است، بنابراین همین حداقل دستمزد هم پاسخگوی نیاز این افراد نیست چه برسد به درآمدی کمتر از این حداقل دستمزد.»
* انتقاد نماینده مجلس از بی توجهی به معلولان در بودجه ۱۴۰۲
عبدالرضا درخشان، نماینده مردم در مجلس یازدهم، همچنین ضمن انتقاد از عدم توجه دولت به اجرای قانون حمایت از معلولان از جابجایی وزراء کار به عنوان عاملی اثرگذار بر روند اجرای این قانون در دولت کنونی یاد کرد و ضرورت تعیین ردیفی در لایحه بودجه 1402 برای حمایت از جامعه معلولان را متذکر شد.
درخشان گفت: قانون حمایت از معلولان، قانونی مترقی است که در مجلس برای حمایت از جامعه معلولان که قشر عظیمی را تشکیل می‌دهند، تصویب شد اما متاسفانه از سوی دولت عزم و اراده جدی برای اجرای آن مشاهده نمی‌شود و تاکنون اعتبارات لازم برای تحقق این مهم تخصیص پیدا نکرده است.
نماینده مردم ایرانشهر گفت: یکی از دلایلی که در این دولت اجرای این قانون مورد غفلت قرار گرفت، تغییر وزرا در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است و هر زمان خواستیم مطالبه‌ای در این زمینه داشته باشیم به دلیل نبود وزیر مشخص به نتیجه نرسیدیم ضمن اینکه وزرای جدید نیز از جابجایی صورت گرفته به عنوان بهانه‌ای در جهت عدم توجه به این حوزه استفاده کردند.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم، یادآور شد: آنچه مسلم است باید برای اجرای این قانون اعتبارات خاصی در نظر گرفته شود که تاکنون میسر نشده است بنابراین امیدواریم که مجلس با اهتمام جدی‌تری دولت را مکلف کند که برای تامین اعتبارات این بخش ردیفی در لایحه بودجه 1402 لحاظ کند.
در هر صورت امید می رود تا زمام‌داران بودجه 1402 ، نگاه منصفانه تری به معلولان داشته باشند ، چرا که این قشر مظلوم ، توانایی اعتراض را به درستی ندارند و نیازمند پشتیبانی هستند.
