به گزارش مفتاح - منیره فهامی/ یکی از فضاهایی که شایعه سرعت انتشار بالایی دارد؛ فضای مجازی است. امروزه اینترنت بخشی جدایی ناپذیر از زندگی بشر شده‌است. اگر چه از طریق اینترنت می‌توان اطلاعات مفیدی بدست آورد؛ اما در دنیایی که جداکردن حقیقت از باطل دشوار است شایعه به آسانی گسترش می‌یابد. شایعه مطلب یا خبری است که با وجود تأیید نشدن قطعی آن در بین مردم به عنوان یک حقیقت دست به دست می‌شود؛ زیرا اغلب شبکه‌های اجتماعی برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات بین کاربران استفاده می‌شوند. در فضای مجازی نامعلوم بودن هویت افراد موجب شده تا شایعه که امری مبهم بوده با تحریک این افراد و دامن‌زدن غرض ورزانه به این اخبار ابهام بیشتری از آن واقعه کذب در بین کاربران انتشار یابد. این درحالی است که بیشتر مخاطبان بدون اطلاع از صحت و سقم اخبار آن را پذیرفته و منتشر می‌کنند؛ درحالیکه هر مطلبی که در فضای مجازی مشاهده می‌کنیم و می‌شنویم مهر تأیید بر صحت آن نبوده و باید با نگاه نقادانه این اخبار خوانده شود. شایعات سایبری، اخبار جعلی و دروغ بطور فزاینده‌ای به عنوان نیروهای مخالف در برابر عملکرد دولت هستند؛ خصوصا زمانی که امنیت ملی به خطر می‌افتد؛ شایعات سایبری شکاف عمیق‌تری بین ملت و دولت بوجود می‌آورند. بیان این نکته، اهمیت تشخیص و جلوگیری از انتشار شایعات را روشن می‌سازد.
تشخیص واقعیت از دروغ
پرسیدن این پرسش از خود که چه کسی این حرف را زده است؟ آیا گوینده خبر فردی معتبر است یا نه؟ منبع اصلی پیام چه شخصی و کجا بوده؟ گوینده خبرچه سابقه ای دارد؟همچنین طرح سوال هایی از این قبیل که،ذی نفعان دخیل در این شایعه چه کسانی هستند؟ و از این آب گل آلوده چه ماهی قرار است گرفته شود؟ و سوال‌های دیگری مانند: چرا الان؟چرا این حرف؟ چرا این آدم این حرف را می زند؟ در تشخیص واقعیت از دروغ بسیار مهم است. یکی از مهمترین اقدامات در موقع روبرو شدن با شایعه، قطع‌کردن ارتباط با منابع خبرجعلی و در انتظار ماندن برای دریافت اخبار مطمئن از مراجع معتبر است. در سال های اخیر متخصصین تصمیم به استفاده از تکنیک های هوشمند جهت تشخیص شایعات در شبکه‌های مجازی نموده‌اند. سیستم‌های هوشمند احتمال وقوع خطاها و هزینه‌ها را کاهش می‌دهند. به کارگیری متن‌کاوی و الگوریتم‌های یادگیری ماشین در حوزه تشخیص شایعه از جمله شیوه‌های هوشمندی است که می‌تواند با تحلیل ویژگی‌های موثر، شایعات را زودتر و دقیق‌تر تشخیص دهد.
شایعه عملیاتی برای جنگ نرم
انتظار می‌رود افرادی که به اصول اخلاقی پایبندترند در درک تجزیه و تحلیل و مدیریت شایعه، رفتاری متمایز داشته باشند؛ افراد جامعه و خانواده‌ها باید تحت آموزش قرار گیرند و مجهز به قدرت تفکر انتقادی شوند تا بدون دانش همه چیز را نپذیرفته یا مطالب را انتشار ندهند. چرا که شایعات می‌تواند با قصد آسیب‌رسانی در حوزه‌های مختلف مدیریتی و انجام عملیات جنگ نرم تهیه و هدایت شوند. از این رو برای جلوگیری از رسیدن دشمنان و شایعه پراکنان به اهداف شومشان باید در سطح ملی ،آگاهی مردم را نسبت به رویدادهای اجتماعی بالا برد و آنان را با جنگ نرم در فضای مجازی و آسیب‌های آن آشنا کرد. همچنین اطلاع رسانی سریع و صحیح می‌تواند زمینه اعتماد متقابل بین دولت و ملت را فراهم سازد. منابع موثق اخبار از سوی دولت می‌تواند زمینه بسیاری از سوء تفاهمات و اخبار نادرست را از بین ببرد.
از دیگر راهکارهای مقابله با شایعه از بین بردن نگرانی‌های اضطرابی در جامعه است زیرا شایعات هنگام بهبود نسبی اوضاع کمتر زمینه بروز پیدا می‌کنند. همچنین تعمیق بینش مردم و افزایش بصیرت افراد با اجرای برنامه‌سازی و آموزش همگانی راهبردی برای شناسایی ماهیت شایعه و تقویت توانایی افراد در سنجش صحت و سقم خبرها است. پرورش تفکر منطقی در آحاد جامعه و تعالی اخلاق دینی، راهکاری مناسب برای پیشگیری از شایعه سازی است. از طرفی نادیده انگاشتن شایعات ضعیف و پاسخ غیر مستقیم به آن، به عنوان مثال نشان دادن چهره فردی که شایعه قتل آن بوجود آمده است می تواند از انتشار شایعه جلوگیری کند و یا پاسخ شایعه با شایعه که در جنگ‌های روانی علیه دشمن به کار می‌رود در زمینه جلوگیری وبروز شایعه مؤثر است.
این مطلب ادامه دارد........
مطلب مرتبط
