به مناسبت پنجم دیماه، زادروز دکتر دینانی؛ هیچ معرفتی ، بالاتر از خودشناسی نیست
مفتاح نیوز/ مریم ابراهیمی دینانی
مادامی که انسان خود را نشناسد، به هیچ معرفتی دست پیدا نمیکند.
« تقریباً همه عرفا روی این جمله تکیه کردهاند که «من عرف نفسه فقد عرف ربه» یعنی محال است که کسی خود را نشناسد و ادعا کند که خدا را شناخته است؛ محال است که کسی خود را نشناسد و ادعا کند که ذرهای از ذرات عالم را شناخته است.»
پنجم دیماه ، زاد روز فیلسوف برجسته دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی است.
دکتر دینانی (۱۳۱۳-تاکنون) دکتری فلسفه و حکمت اسلامی و عضو هیئتعلمی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران. مؤسس، عضو هیئتامنا و مدیر بخش فلسفه اسلامی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، عضو عالی علمی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، عضو هیئتداوران نشریه فلسفه متعالی و از اساتید مدرسهعالی و دانشگاه شهید مطهری (ره) است.
عمده شهرت این اندیشمند و فیلسوف معاصر، به دلیل احیاگری فلسفه اشراق و بازخوانی حکمت ایران باستان است. او را بهعنوان «فیلسوف گفتگو» میشناسند.
وی معتقد است، هیچ انسانی از اندیشیدن مستثنی نیست؛ پس هر انسانی اندیشمند است. اما همین امر درجه و مراتبی دارد. یک فرد به ازدواج، نهار، البسه یا نوع اصلاح مو میاندیشد، اما فردی دیگر ضمن توجه به این مقولات، به چیستی زندگی نیز میاندیشد.
به محض اینکه فرد وارد مقوله اندیشیدن به زندگی شد، سوالات دیگری در ذهن او شکل میگیرد. او باید بداند همیشگی است یا به جایی خواهد رفت؟
لذا باید به آغاز و پایان زندگی فکر کند و در این میان از زمان و مکان فراتر خواهد رفت و در این بین تعقل فرد عمیقتر میشود و این همان فلسفه است.
وی بر این باور است که انسان بیمار در رنج و نگرانی است. اگر قابل معالجه نباشد، عقل به او میگوید این بیماری از دست تو خارج است و لذا غصه خوردن برای آنچه از دست بشر خارج است، بی معنی است. چون معقول نیست که انسان برای آنچه از دست او خارج است، غصه خورد. این سوال را باید از عقل پرسید و پاسخ، همان تسلی فلسفی خواهد بود. عقل میگوید تا جایی که علاج پیش روی توست، باید کوشید ولی در آنجا که هیچ راه علاجی ندارد، عقل میگوید که غصه خوردن بی معنا و بی فایده است.
دکتر دینانی همچنین معتقد است انحطاط هنگامی شروع می شود که فکر در رسوم و عادت ها اسیر می گردد، وابستگی های فکری خطرناک تر از وابستگی های دنیوی هستند، زیرا وابستگی های فکری، باب گفتگو را می بندد.
دکتر دینانی متولد پنجم دیماه ۱۳۱۳ در اصفهان است . و انتخاب به عنوان چهره ماندگار عرصه فلسفه در نخستین همایش چهره های ماندگار در سال ۱۳۸۰ از افتخارات ایشان است.