12:32 1402/04/12

به گزارش خبرنگارمفتاح، زهره سادات کاظمی/ سفر به محله های قدیمی اصفهان حال دل آدم را خوب می کند. محله جویباره از آن محله‌هایی است که تو را سالها  به عقب می برد و سفری تاریخی را برایت رقم می‌زند. اما گاهی آدم‌ها مکرر از میان این دل تاریخ عبور می‌کنند اما نگاهی به گذشته وتاریخ محله عجیب جویباره ندارند. محله‌ای که مناره‌ها وکنیسه‌ها ومساجدش در کنار هم به زیبایش افزوده است.

به همت اداره گردشگری شهرداری اصفهان، تور بازدید از محله جویباره برگزار شد تا خبرنگاران با آثار تاریخی این محله تاریخی بیشتر آشنا بشوند.

محله جویباره روزگاری محله یهودی نشین اصفهان بود، اما این روزها مهاجرت یهودیان از این محله، دیگر حضور پر رنگی از این قوم را نشان نمی دهد. محله جویباره در کنار یهودیان، مسلمان هم داشته است و وجود مساجد قدیمی در کنار کنیسه ها از همزیستی دو قوم ودین متفاوت خبرمی دهد. کنیسه‌ها هنوز هم در محله جویباره پا  برجاست و تعدادی از 12 کنیسه‌ (محل عبادت یهودیان) هنوز محل عبادت است.

کنیسه سنگ بست، ناسی، بزرگ، ملا ربی، کنجی، موسی خیا، سعیدیان، ملا نیسان، شموئیل گلی، حاج الیاهو، ملا یعقوب، شموئل حناساب، خورشیدی، شکرالله و حزقیا، پانزده کنیسه حال حاضر این محله هستند.

در میان این کنیسه ها، کنیسه خورشید یا خاک شوری‌ها تنها کنیسه ی جویباره است که میغوه (حمامی خاص است که در یهودیت برای غسل کردن مورد استفاده قرار می‌گیرد) دارد. اما این کنیسه دیگر امروز سر پانیست.

در این تور نیم روزه بازدید از یک خانه تاریخی بر جذابیت این بازدید افزود. خانه ای تاریخی که حال و روز خوشی نداشت. خانه مالک خصوصی داشت و ثبت میراث، اما توان مالک برای بازسازی اندک بود. شاه نشین این خانه قدیمی روح آدم را جلا می داد. کاشی کاری مقرنس و گره چوبی آدم را به معماری اصیل ایرانی نزدیک می کرد و استحراحت در شاه نشین حسرت آدم را دوچندان می کند. در حین بازدید محد فاتحی راهنمای گردشگری، از تخریب گسترده خانه های تاریخی در مرکز محله جویباره گفت. بیش از 50 خانه تاریخی تخریب شده است. البته این تخریب‌ها در دوران معاصر هم به بهانه توسعه محله و فضای سبز انجام شده است . خانه هایی تاریخی که به بهانه قدیمی بودن تخریب شدند.

در محله جویباره مقبره‌های زیادی از عارفان وشاعران وبزرگان اصفهان دیده می شود. بقعه و مقبره منسوب به محمد تقى اعتمادالدوله «ساروتقى» صدراعظم شاه صفى و شاه عباس دوم صفوى، مقبره «كمال الدين اسماعيل» مقبره «پير پينه دوز» مکان‌هایی که نشان از حضور بزگانی دراین محله دارد.

مقبره ساروتقی در کنار قدمتش از بی توجهی میراث واوقاف رنج می برد. متولی مقبره تا کنون به هزینه خودش تلاش کرده تا جلوی فرسایش بیشتر بنا را بگیرد، اما در ادامه کار باید اوقاف و میراث به میدان بیایند. بنا های تاریخی محله جویباره زیر علم بی توجهی در حال خمیده شدن هستند. مناره دارالضیافه هم یکی از آثار تاریخی قرن هشتم هجری قمری است و بدون هیچ حفاظ و محافظتی در حال تخریب است. پایه های بنا نم کشیده است و این بی توجهی روزی کار دست این مناره خواهد داد.

حمام و مسجد "پنج شنبه دین" نیز یکی دیگر ازآثار تاریخی محله جویباره است. دین به معنای روز است. حمام حال وروز خوشی نداشت اما مسجد هنوز بر پا است و مراسم مذهبی در آن برگزار می شود. بنای تاریخی مسجد و شبستان این مسجد از چهار صفه با طاق و تویزه تشکیل شده و گنبد مسجد روی طاق چهار صفه قرار گرفته است. کتبه مسجد که تاریخ احداث بنا را بیان می کند زمان احداث این بنای تاریخی  را به  سال ۱۰۶۴هجری قمری عنوان می کند. این مسجد توسط شخصی به نام آقاعلی سابونی پسر آقا عبدل ساخته شده است. گفتنی است مرحوم آیت اله زند کرمانی مدتی پیش نماز این مسجد بوده وامروز مسجد آیت الله کرمانی هم گفته می شود.

بازدید از کلیسای آقاشکرالله برایمان جذابیت داشت. دیدن یک کنیسه و محل عبادت قوم یهود و آشنا شدن با آداب سایرادیان برایمان قابل توجه بود.

وقتی وار کنیسه شدیم دعاهایی به زبان عبری نوشته شده بود. گفتند این عبارت ده فرمان موسی است و گوشه ای از تورات. قبله کنیسه به سمت غب واورشلیم است. شمعدان هفت شاخه و ستاره شش پر حضرت داوود که نماد قوم یهود است به کررات در فضای کنیسه دیده می شد.

محراب جای مقدسی برای یهودیان است وداخل محراب مکانی برای نگهداری تورات دارند واستفاده از تورات اداب به خصوصی دارد و مقدس بودن تورات واحترام فوق العاده یهودیان به تورات یکی از شنیده های عجیب بود.

 

مطالب پیشنهادی