کشف پیاده‌رو در چهارباغ عباسی اصفهان

به گزارش مفتاح، کشف «کرت‌بندی» پیاده‌رو از دوره صفوی در چهار باغ عباسی اصفهان، منطبق بر سفرنامه‌ها و کتاب‌های تاریخی که با کرسی‌چینی لاشه‌ سنگی و دور چین آجری همراه است بخشی از کشفیات جدیدِ حاصل از بررسی‌های باستان‌شناسی در این منطقه است.

براساس گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، «سعید شهباز»، سرپرست هیأت گمانه‌زنی، شناسایی و احیای کف‌فرش چهار باغ عباسی اصفهان با اعلام این خبر چهارباغ را یکی از خیابان‌های تاریخی و اصلیِ اصفهان دانست که بین دروازه دولت و سی‌وسه پل قرار دارد و به دو بخشِ چهارباغِ بالا و چهارباغ عباسی تقسیم می‌شود.

این باستان‌شناس با اشاره به یافته‌های کشف شده در چهار باغ عباسی گفت: در بررسی‌های باستان‌شناسیِ محوطه، بقایایی کف‌فرش در ابعاد اجری ۲۵*۲۰ سانتی‌متر مربوط به دوره قاجاریه که به شکل منظم در کنار یکدیگر با ملات شفته آهکی قرار گرفته‌اند، کشف شد .

وی کشف کف‌فرش از نوع سنگ‌چین به شیوه  قلوه‌ای چینی به صورت یکپارچه که مربوط به دوره پهلوی است و با تراکم زیاد در کنار یکدیگر به صورت منظم چیده شده را از دیگر یافته‌های این کاوش اعلام کرد .

شهباز افزود: کرت‌بندی دوره صفوی پیاده‌رو که با کرسه‌چینی لاشه سنگی و دور چین آجری مزین است نیز کشف شده که در توصیف آن می‌توان بر نوشته‌های کتب تاریخی و اسناد موجود سفرنامه‌های این کاوش استناد کرد.

وی افزود: با این وجود از شبکه‌ی آب‌نما که در سفرنامه‌های ذکر شده از آنها یاد شد، چیزی پیدا نشد که امیدواریم در ادامه‌ی حفاری‌ها به آنها دست پیدا کنیم.

*لزوم تداوم کاوش‌ها و پژوهش‌ها در چهارباغ اصفهان

شهباز با اشاره به تمدید مجوز کاوش در چهار باغ عباسی در توضیح علت‌های ادامه کاوش با توجه به اهمیت آثار کشف شده، بیان کرد: تداوم پژوهش‌ها بر اساس اسناد تاریخی و سفرنامه چهار باغ عباسی شاخصه‌های اکوسیستم توریسم و معماری گمشده صفوی را مشخص می‌کند و البته در تداوم احیا بر اصول مرمت و شناسایی نیز کمک به سزایی خواهد کرد .

وی گفت: تداوم کاوش  به شناسایی لایه‌ها و بقایای معماری و سر انجام آن و همچنین چگونگی ساختار پیاده‌رو ، شبکه آب‌نما و ارتباط آن با باغ‌ها  و عمارت جهان‌نما خواهد پرداخت.

به گفته‌ی‌ این باستان‌شناس، تداوم این طرح، نیاز به پژوهش و چگونگی ساختار باستان‌شناختی و گونه‌شناختی معماری و زیبایی‌شناختی همگونی با طبیعت و سازگاری با بناهای شاخص این منطقه  را مشخص می‌کند .

وی حفاظت جامع از معماری و شهرسازی بخش قدیم شهر به منزله‌ی آثار اسناد تاریخی – فرهنگی کشور، تامین خدمات فرهنگی با استفاده از محوطه‌ها و بناهای تاریخی برای ساخت ورودی میدان، ایجاد شرایط جذاب برای توسعه‌ی صنعت توریسم، جلوگیری از آمد و شد اتومبیل در داخل خیابان، طراحی به شکل سنتی و کاربرد مصالح هماهنگ با معماری موجود و بررسی و شناسایی کمبودها موجود و رفع آنها و شناسایی ضایعات و جنبه‌های منفی موجود و دفع آنها را از اهداف اولیه این طرح عنوان کرد .

او هدف از کاوش باستان شناختی در پروژه‌ی احیای «چهار باغ عباسی» را نیز کشفِ کف‌فرش آجری یا سنگی در دوره‌های تاریخی از عصر معاصر تا دوره صفوی،کشف و شناسایی شبکه‌ آب‌نماهای ذکر شده سفرنامه‌ها در پیاده‌رو چهار باغ عباسی و احیاء آن اعلام کرد .

این دانشجوی دکترای باستان‌شناسی جذب اکوسیستم توریسم و همگرایی با طبیعت و گونه‌شناختی معماری دوران منحصر به فرد دوران صفوی، جلوگیری از آمد و شد وسایل نقلیه در محور تاریخی چهار باغ عباسی، احیاء دولت خانه صفوی و چگونگی راه‌ها و گذر های ارتباطی و احیاء نقشه و طرح گذشته پیاده‌رو چگونگی نوع مصالح بکار برده شده در پیاده‌رو  را از دیگر اهداف این کاوش برشمرد.

*ضرورت حفاظت از بخش قدیمی شهر

سرپرست هیأت گمانه‌زنی، شناسایی و احیای کف‌فرش چهار باغ عباسی؛ ساخت خیابان چهار باغ را به استناد تاریخ عالم آرای عباسی سال ۱۰۰۶ هجری قمری اعلام  و اضافه کرد: هر یک از باغ‌های اطراف چهارباغ نامی مخصوص داشته است .

شهباز افزود: مشهورترین این باغ‌ها با توجه به دست‌نوشته‌های «شاردن» جهانگرد فرانسوی؛ باغ تخت، باغ چهلستون، باغ کاج، باغ باامیر،باغ توپخانه، باغ نسترن، باغ فتح آباد، باغ پهلوان حسین، باغ بلبل،باغ مرغداران، باغ خانه شیران، باغ هزار جریب، باغ دراویش حیدری و باغ دراویش نعمت‌اللهی هستند.

این باستان شناس گفت : با بهره‌گیری از روش توصیفی-تاریخی و گویاسازی اسناد مصور کهن ازطریق مقایسه آنها با یکدیگر و منابع مکتوب کاوش‌های باستان شناختی به این پرسش‌ها که باغ‌ها و کاخ‌های دوره صفوی در اصفهان چه ویژگی‌هایی داشته‌اند، کف فرش احتمالی خیابان چهار باغ عباسی چگونه طرح و شاخصه‌ای داشته است، تنوع مصالح و اندود بکار رفته در ایجاد کف‌فرش چگونه است، تفاوت بصری بین دوسوی این خیابان به چه دلیل اتفاق افتاده  پاسخ داده می‌شود.

به گفته او با توجه به بررسی همه جانبه برنامه‌های توسعه اصفهان، می‌توان اصولِ ایجاد نظم در برنامه کلی، آزادی در طراحی بخش‌های مختلف و مکمل، احساس پیوستگی با گذشته تاریخی شهر، ایجاد امکانات و خدمات عمومی برای شهروندان و  ارتباط با طبیعت را در چهار چوب کلی طرح مشخص کرد.

براساس این گزارش؛ طرح شناسایی و احیا کف فرش چهار باغ عباسی اصفهان با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.

منبع: ایسنا