به گزارش مفتاح -منیره فهامی: دوباره صدای مناجات،شور بیداری، جمع شدن سر سفره‌های افطاری ،هم نوا شدن و جمع‌خوانی‌های قرآنی در شهر پیچیده است .باری دیگر، مهمان ماه خدا شده‌ایم. ماه رحمت و برکت، ماه تغییر و اصلاح.در قرآن کریم آمده است.« شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقان»"سوره بقره آیه185"
رمضان ماهی است که در آن قرآن کریم، این رهنمون‌بخش بشریت به سوی سعادت بر قلب مبارک پیامبر نازل شده است. بر اساس روایات اسلامی، همه کتاب‌های آسمانی «تورات»، «انجیل»، «زبور» و «قرآن» در این ماه پر عظمت نازل شده‌اند.
روزه دارای برکات زیاد فردی است. همانگونه که در حدیث معروف پیامبر اکرم(ص)آمده است«صوموا تصّحوا؛ روزه دارید تا تندرست شوید.» برای هر چیز زکاتی هست وزکات تن روزه داشتن است. روزه‌داری علاوه آثار فردی و جسمی دارای آثار اجتماعی و فرهنگی نیز است؛ که در ادامه به آن خواهیم پرداخت .
حذف طبقات اجتماعی
با خواندن آیات قران می‌فهمیم که روزه بر همه واجب شده است.این نکته درس بزرگی به انسان می‌دهد که همه در پیشگاه خداوند یکسانند و هیچ فرقی بین فقیر و غنی نیست. این همان رفع و مبارزه با طبقه بندی‌های اشتباه اجتماعی به فقیر و غنی است. در قران آمده است:.«فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَ مَنْ کانَ مَریضاً أَوْ عَلى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُریدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لا یُریدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَ لِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلى ما هَداکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ» "سوره بقره ،آیه 185"
طبق فرموده قرآن کریم، روزه ماه مبارک رمضان بر هر فرد مکلف که در کمال صحت و سلامت در منزل مقیم است واجب است، البته خداوند متعال هرگز بر بندگان سخت نمی‌گیرد برای همین از روی لطف و رحمت خود فرموده: «هر کس در ماه رمضان مریض یا مسافر است بعد از ماه رمضان می‌تواند روزه بگیرد و خداوند هرگز انسان را در مشقت قرار نمی‌دهد به همین جهت به مریض و مسافر رخصت افطار داده تا بعداً قضا نمایند و روزه خود را تکمیل نماید.»
چشیدن طعم فقر و احساس همدردی با نیازمندان
از جمله آثار دیگر روزه درک موقعیت و شرایط زندگی نیازمندان است. همین امر باعث می شود انسان از بسیاری صفات رذیله فاصله بگیرد؛ صفاتی ازجمله، غرور ،تکبر،فخر فروشی و همچنین تجمل گرایی.
در روایتی آمده است که هشام بن حکم از امام صادق(علیه السلام) درباره علت روزه پرسید، آن حضرت در پاسخ فرمود: «بدان جهت خداوند متعال روزه را واجب کرده است که غنی و فقیر در احساس تلخی با هم شریک باشند، زیرا غنی به طور طبیعی طعم گرسنگی را نمی چشد تا به فقیر رحم نماید، آدم غنی هر وقت هرچه بخواهد، توانایی به دست‌آوردن آن را دارد، پس خداوند متعال با واجب نمودن روزه خواست که در میان مخلوقاتش تساوی برقرار نماید و آدم غنی طعم گرسنگی را بچشد، تا بر ناتوان رقت آورد و بر گرسنه رحم نماید.» همچنین از امام رضا(علیه السلام) در مورد علت روزه روایت شده است که فرمود: «تا درد گرسنگی و تشنگی را بدانند و از آن به تنگدستی قیامت پی ببرند؛ فشار آن بر فقرا و مستمندان را درک کنند و حقوقی را که خداوند نسبت به فقرا بر ایشان واجب گردانیده است به آنها ادا نمایند ».
خوش‌رویی و صبر در روابط اجتماعی
صبر، نیرویِ درونیِ تحمّل سختیها، و از جمله فضائل بزرگ اخلاقی است که از قدرت اراده و ایمان نشأت می‌گیرد. صبر واقعی تحمّلِ ارادی و قدرتمندانه ناملایمات و کنترل نیروهای سرکشِ شهوت و غضب در موقعیت های برانگیزاننده و دشوار است .قدرت مقاومت در مقابل خواسته نفس برای ارضای فوری شهوت و غضب، مستلزم آگاهی، اراده قوی وتمرین است.روزه از جمله اعمال عبادی است که زمینه را برای گذراندن چنین تمرینهایی و تقویت کردن صبر و اراده، در اختیار انسان قرار می دهد. .
داشتن صبر و شکیبایی در مواجهه با رفتار و گفتار و افکار دیگران از جمله پایه های اساسیِ یک رابطه اجتماعی مثبت و سازنده است. سوء تفاهم ها و اصطکاک منافع در روابط اجتماعی امری اجتناب ناپذیر است. در روابط اجتماعی بسیار اتفاق می افتد که مسایلی پیش می‌آید که باعث عصبانیت و پرخاشگری در افراد می شود.هر چه سطح تحمل و بردباری افراد بیشتر باشد از شدت گرفتن و جبران ناپذیر بودن این افعال جلوگیری می‌کند. روزه راهی برای بالابردن تحمل و شکیبایی است پیامبر می فرمایند: «روزه یک نیمه صبر است.» .
استحكام پيوندهاي خانوادگي و دوستي
بدون ترديد يكي از عوامل تقويت روابط اجتماعي در گروه دوستان و خويشان، رفت و آمدهايي است كه بين افراد صورت مي گيرد. توصيه هاي موكد اولياي دين بر افطاري دادن در اين ماه شريف از يك سو و تاكيد بر اجابت دعوت ديگران از سوي ديگر، از عواملي است كه در بهبودي و تقويت روابط دوستانه موثر است. امام صادق (عليه السّلام) مي‌فرمايد: «ثواب افطاري دادن تو به برادر مسلمانت و شادمان كردن او، براي تو از اجر روزه ات بيشتر است.»
همنوایی و هنجارهای اجتماعی
روانشناسان اجتماعی، درباره تأثیر جامعه در شکل‌گیری و تغییر رفتار و افکار فرد، مطالعات دقیق و گسترده ای انجام داده‌اند. این تأثیر به سه طریقِ همنوایی، متابعت و اطاعت انجام می پذیرد. متابعت، تغییری است که فرد در رفتار خود به خاطر درخواست مستقیم دیگران صورت می‌دهد و اطاعت، پیروی فرد از مراجع قدرت اجتماعی است. همنوایی، تغییر رفتار یا افکار فرد بر اثر فشار غیر مستقیم اجتماعی است که فرد در آن زندگی می‌کند. افراد در بسیاری از موقعیت‌های اجتماعی، آگاهانه یا ناخودآگاه، رفتار و افکار خود را با هنجارها و نگرش‌های اکثریت جامعه هماهنگ می‌نمایند.و این از تاثیرات دیگر جامعه روزه‌دار است. حفظ و حرمت حریم دیگران ،کم شدن جرایم و تصادفات نیز دلیلی دیگر بر این مدعا است.
پس اگر می‌خواهی از این برکات فردی واجتماعی روزه‌داری بهره‌مند شوی تو نیز «چند روزی امتحان کن در صیام»
