در جای جای قوانین مختلف همچون مواد ۱۱۹۸ و ۱۱۹۹ و ۱۲۰۰ قانون مدنی مقرر است زنان همچون مردان دارای تکالیف مختلف اند و در شرایطی مکلف به پرداخت نفقه اند. علی رغم تصور عموم که بر این باورند زنان صرفاً نفقه بگیر هستند اما در شرایطی خاص همچون ملائت و توان مالی مکلف به پرداخت نفقه فرزند و پدر و مادر خویش هستند. حال برمبنای همین تصور عامه آیین نامه داخلی کانون سردفتران اسناد رسمی تفسیر به رای شده است و در حالی که بانوان سردفتر تکالیفی برابر با مردان سردفتر دارند اما از پاره ای حقوق محرومند.
لیلا فرج زاده سردفتر اسناد رسمی در این خصوص اظهار می دارد: ۱۰ درصد از درآمد تمامی سردفتران بابت بیمه به حساب کانون واریز می شود. به سردفتران در دوران بازنشستگی مستمری تعلق می گیرد اما بعد از فوت بانوان سردفتر به ورثه آنان مستمری تعلق نمی گیرد این درحالی است که در خصوص مردان سردفتر در صورت فوت، به همسر و فرزند پسر آنها تا زمان دانشجویی یا سن ۲۰ سالگی و به دخترانشان تا سن ازدواج مستمری تعلق می گیرد.
حال زنان سردفتر و دفتریاران ولو آنکه سرپرست خانوار باشند و افراد تحت تکفل و فرزند صغیر داشته باشند در صورت فوت، ورثه آنان محروم از دریافت حقوق و مستمری اند.
سردفتر اسناد رسمی اظهار داشت: چندی پیش یکی از همکاران در چهارمحال بختیاری فوت شد و مطابق رویه فعلی کانون، مستمری به فرزندان صغیر او پرداخت نشد که در سال گذشته مبالغی توسط همکاران برای خانواده او جمع آوری شد. در حالیکه این بانوی سردفتر در دوران تصدی حق بیمه پرداخت کرده بود و در شاءن یک خانواده سردفتر و دفتریار نیست که برای آنها گلریزان برپا شود.
فرج زاده با بیان آنکه این همکار مذکور وظایفش را نسبت به کانون انجام داده بود؛ خاطرنشان کرد: کانون از انجام وظایف خود استنکاف می نماید و به فرزندان متوفی هیچ مستمری پرداخت نمی کند.
لیلا فرج زاده تصریح کرد: کانون به آیین نامه داخلی خود ایراد وارد می نماید و به واقع توجیه می کند؛ و این به دلیل آن است که زمانی که آیین نامه داخلی کانون تصویب شد در ایران بانوی سردفتر نداشتیم. در قانون نوشته افراد "تحت تکفل..." که آقایان تفسیر به رای کرده و می گویند زنان، خود تحت تکفل و نفقه بگیر هستند و این قانون شامل حال آنان نمی شود.
علیهذا اگر مردی مجرد باشد و افراد تحت تکفل نداشته باشد می تواند پدر و مادر خود را بیمه کند در حالیکه یک سردفتر و یا دفتریار زن نمی تواند در هیچ حالتی پدر و مادر خود را بیمه کند. زن سردفتر نمی تواند حتی مادر خود را که همسر ندارد و بیمه جای دیگری نیست را بیمه کند و به طور کلی خانواده او نمی توانند از مزایای بیمه او استفاده کنند.
وی با تاکید بر آنکه صندوق بیمه کانون سردفتران اسناد رسمی خصوصی است و از قوانین عام تمکین نمی کند؛ گفت: قانون بالا دستی مثل قانون تامین اجتماعی اجازه داده است که زنان سرپرست خانوار افراد تحت تکفل خود و نیز همسر و پدر و مادر خود را بیمه کنند و تفاوت جنسیتی قائل نیست. همچنین پس از فوت آنها به ورثه ایشان مستمری تعلق می گیرد.
سردفتر تهران افزود: در حال حاضر میان بانوان سردفتر و دفتریار افرادی هستند که با بیماری دست و پنجه نرم می کنند و همیشه این نگرانی را دارند که پس از فوت آنها به فرزندانشان مستمری تعلق نگیرد.
درحالی که اگر سران دفاتر و دفتریاران این ده درصد را در صندوقهای بیمه دیگر، پس انداز می کردند سرویس های بهتری دریافت می کردند.
به واقع سردفتران ۵درصد بابت بیمه، مستمری و بازنشستگی خود و نیز ۵درصد بابت همین مزایا برای دفتر یار از درآمد خود پرداخت می کنند. در آیین نامه اصلاحی حداقل حقوق برای خانم ها در نظر گرفته شده است هرچند نواقص بسیار است و به سازمان ثبت اسناد ارسال شده اما پس از چند سال معطل مانده و تصویب نشده است.
فرج زاده گفت: پس از پیگیری زیاد همکاران زن، کانون دفاتر اسناد رسمی متقاعد شد تا فرزندان زنان سردفتر و دفتریاران را در زمان حیات بیمه کند اما همچنان در صورت فوت مستمری به آنها تعلق نمیگیرد و پدر و مادر و همسر آنها نمیتوانند بیمه شوند.
وی در پایان تصریح کرد: اگر قرار است سران دفاتر و دفتریاران خانم خدمات و حقوق دریافت نکنند عادلانه تر است دو درصد پرداخت کنند نه ۱۰ درصد.
فاطمه مستغنی
