جناب آقای دکتر حسن روحانی
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
سلام علیکم؛ با احترام؛
به خوبی استحضار دارید که سالهاست مردم اصفهان و حوضه آبریز زایندهرود، به جهت عدم برنامهریزی کارآمد و برخی سوءمدیریتها، دچار مشکلاتی شدهاند که موجبات ناخرسندیهای شدید، اعتراضات و بدبینیهای مضاعف نسبت به عملکرد متولیان و مسئولین امر در ردههای مختلف محلی، منطقهای و کشوری را به همراه داشته است.
با عنایت به این نکته که براساس قوانین و مقررات کشور و از جمله قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، جنابعالی در حوزه اجرایی مسئولیتهایی بر عهده دارید که هیچ کس با شما همتراز نیست، بر این نکته تأکید میکنیم که راهکارهای عادی و روالهای طی شده سالهای گذشته در خصوص زایندهرود(علیرغم برخی توفیقات جزیی و یا مقطعی) ناکارآمد بوده و از عهده حل اساسی مشکل برنیامده است. لذا خواهشمندیم اقدامی مؤثر تدبیر فرمایید تا دامنه اعتراضاتی که عمدتاً متوجه ناکارآمدی مدیریتی است، هر چه سریعتر کاهش و خاتمه یابد.
کانون دانشگاهیان ایران اسلامی یکی از بزرگترین تشکلهای استادی کشور است و بهتبع آن کانون دانشگاهیان استان اصفهان، با برگزاری جلسات متعدد که صاحبنظران، متخصصان و دلسوزان مطلع در آن شرکت نمودهاند، نسبت به فهم عمیق این موضوع و حتیالامکان ارائه راهکارهای کارآمد پیرامون حل مشکلات زایندهرود، اقدام نموده و ماحصل مطالبات مردم و آسیبها و مشکلاتی را که وجود دارد، بهاختصار در 15 سرخط مهم دستهبندی کرده است که در ادامه یادآوری میکنیم و ضرورتاً باید برای این موارد چارهاندیشی و برنامهریزی و اقدام مؤثر انجام شود:
نکته مهم و کلیدی آن است که دستاندازی غیرقانونی به زایندهرود و گرفتن حقوق مردم، بهرهبرداران، کشاورزان و محیط زیست، بحرانآفرین شده است؛ به عبارت دیگر مردم، بر این نکته پافشاری میکنند که «آب را به صورت غیرقانونی تصاحب نکنید» و جان کلام این است که براساس مواد قانون مدنی و براساس مصوبات شورای عالی آب و مواد قانون توزیع عادلانه آب(مصوبه 1361) و نیز سایر مفاد شرعی، عرفی و قانونی(از جمله طومار شیخ بهایی) و سایر مصوبات قوه مجریه کشور(اعم از شورای وزیران، وزارت نیرو، شورای عالی آب و ...)، دولت حق نادیدهگرفتن آنچه که اصطلاحاً حقآبه مردم نامیده میشود را ندارد؛ در حالی که در دولتهای پیشین(در دوره ریاست جمهوری آیتا... هاشمی رفسنجانی،
حجهالاسلام سیدمحمد خاتمی و دکتر محمود احمدینژاد) و حتی در دولت جنابعالی، مجموعهای از اقدامات خلاف قانون صورت گرفته است و بررسیهای دقیق کانون دانشگاهیان ایران اسلامی استان اصفهان، گویای این واقعیت است که فریاد مردم و اعتراضات آنها و بیتوجهیهای پیشین و فعلی، آنان را به این آخرین راهکار تؤام با اعتراض و تظاهرات خیابانی کشانده است و اگر اقدام مؤثر و کارآمد صورت نگیرد، در عمل این نتیجه حاصل خواهد شد که مسئولین اجرایی کشور فقط با افزایش و یا تداوم اعتراضات و چه بسا رفتارهای خشونتآمیز، سخن حق را میشنوند و شما نیک میدانید که چنین رویکردی برای سایر اقشار و اصناف اجتماعی و مطالبهگران، الگویی خواهد شد که در عمل، دغدغه دائمی دولت را به همراه خواهد شد و قطعاً چنین رویهای، زیبنده دولت برآمده از آراء مردم ایران اسلامی نیست.
رسیدگی به معیشت طبقات ضعیفتر جامعه که در تولید و خودکفایی کشور، نقشآفرینی میکنند، از ضروریاتی است که هم در زمره آرمانهای انقلاب اسلامی و مفاد قانون اساسی بوده است و هم اینکه مطالبه و رهنمود بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری حضرت آیتالله خامنهای(مدظلهالعالی) بوده و خطمشی عملی آنها نیز توجه به ولینعمتان، بدنه مردم و جلوگیری از دستاندازی به حقوق ملت بوده است.
بر این اساس، همانگونه که پیشتر ذکر شد، حداقل 15 سرخط زیر، باید به سرعت مورد اهتمام، برنامهریزی و اجرای هوشمندانه قرار گیرد:
- مشکلات اقتصادی مردم بهویژه کشاورزان که منبع درآمد آنها، کشاورزی بوده، فقر شدید روبه گسترش در روستاهای اصفهان، را به همراه داشته؛ بهگونهای که افزایش طلاق، کاهش ازدواجها، کاهش شدید ساختوساز، سختی شدید معیشت و دشواری تأمین نیازهای ساده و و اولیه زندگی را به دنبال داشته است.
- بسیج تمام امکانات موجود برای توقف آسیب به محیط زیست و جبران آنچه در سالهای گذشته رخ داده است(اگرچه برخی از برنامهریزیها، دیر بازده میباشد و برخی آسیبها نیز غیرقابل جبران شدهاند).
- تصرفات غیرقانونی در حریم زایندهرود در بخشهای مختلف آن انجام گرفته است که هم بخش دولتی و هم بخش خصوصی و نهادهای متعدد و بعضاً پرقدرت در این زمینه دخیل بوده و هستند که باید با بهرهگیری از شناخت عمیق کارشناسی و عزم جدی و عملیاتی، به این تصرفات خاتمه داده شود.
- نادیده گرفتهشدن قانونها و مصوبات موجود در کشور بهگونهای که اعتماد عمومی به مجرای قانونی را کاهش داده و در نتیجه راهکارهای غیرقانونی بهعنوان آخرین حربه برای دستیابی به حق انتخاب میشود که اتفاقاً در
برخی از افراد، این ذهنیت پدید آمده که توسل به زور در برابر عمل غیرقانونی سایر دستگاهها و برنامهریزان، باید به کار گرفته شود که چنین ذهنیتی برای اعتبار دولت، خوب نیست.
- بیتوجهی به حقآبه زیست محیطی، نه تنها بر اکوسیستم بلکه بر ابنیه تاریخی در مسیر رودخانه و کاهش مقاومت آنها نیز تأثیر سوء بر جای گذاشته است.
- کاهش درآمد کلی استان به جهت کاهش تولید در بخش کشاورزی و دامپروری و توریسم و گردشگری و سایر بخشها نظیر حملونقل، کاملاً مشهود است که چارهای جز تدبیر مبتنی بر احیای زایندهرود، وجود ندارد.
- مشکل آب شرب در اصفهان که یکی از عوامل آن، بارگذاریهای بیش از حد بر رودخانه است، موضوعی شوخی و یا عادی نیست و کوچکترین بیتوجهی میتواند چند میلیون نفر را در یکی از استانهای مهم کشور با بحران مواجه کند و قطعاً علاج واقعه باید قبل از وقوع صورت گیرد و گرنه آیندگان قضاوتشان در خصوص مدیران امروز، قضاوتی تؤام با تأکید بر ناکارآمدی، ندانم کاری، بیعرضگی و بیلیاقتی و نظایر آن خواهد بود.
- آلودگیهای ایجاد شده در گاوخونی و مناطق پیرامونی آن، در حال گسترش روزافزون است که علاوه بر سلامتی ساکنان آن مناطق، محیط زیست غیرانسانی را به خطر انداخته است.
- رکود صنعت توریسم(هم گردشگری داخلی و هم خارجی).
- کاهش تولید محصولات کشاورزی استراتژیک از جمله گندم، جو و ... .
- افزایش حاشیهنشینی و مهاجرت به شهرها به امید بهبود شرایط فردی و خانوادگی که همین امر بر حجم موانع و مشکلات شهرها از یک سو و روند رو به گسترش تخلیه روستاها انجامیده است.
- گسترش آسیبهای اجتماعی در نتیجه فقر و مهاجرت به شهرها.
- زمینهای کشاورزی در مناطق مختلف استان اصفهان بهخصوص در بخشهای اصطلاحاً پاییندست، دچار تخریب شده است که این تخریب هم روی خاک و هم در سطوح زیرین خاک انجام گرفته و باید با شناخت عمیق و عملی موضوع، برنامهریزی درست انجام پذیرد.
- دیر زمانی است اختلافات میان استانها اعم از مقامات دولتی، نمایندگان مجلس و حتی مردم عادی، رو به گسترش است که عدم مدیریت این امر، بر سایر بخشهای حکومتی نیز تأثیر منفی خواهد داشت.
- رخنمودن مسائل سیاسی- امنیتی ناشی از بیتوجهی به حقوق و خواست و مطالبه مردم، سبب مزمن و دائمیشدن اعتراضات و تجمعات میشود که این امر زیبنده هیچ دولتی بهویژه دولت تدبیر و امید نیست.
راهکارهای پیشنهادی:
جناب آقای رییس جمهور، کوتاهترین و درستترین راهکارهایی که بتواند پشتوانه حمایت فنی، کارشناسی، مردمی و قانونی و رضایتمندی نسبی و حداکثری را به دنبال داشته باشد، این است که:
- هر بخش دیگری که از ابتدا حقی نداشته و در اثر تصمیمگیریهای بعدی دولتها و مدیران، آب به آن تعلق گرفته است، فعلاً آبی دریافت نکند و آب به صاحبان حق برگردد؛ یعنی حتی دولت هم صرفاً حدود 400 میلیون مترمکعب(348 میلیون مترمکعب) سهم خود را متناسب با شرایط و میزان بارندگی سالانه، بهرهبرداری نماید و سایر بهرهبرداریهای خارج از مقررات را فوراً متوقف کند. در چنین حالتی، آب مورد نیاز کشاورزان، محیط زیست و شرب مردم، تأمین میشود و البته سایر بهرهبرداران پرمصرف نظیر صنایع فولاد، ذوبآهن، صنایع دفاع، نیروگاه، پالایشگاه، شهرداری، پادگانها و استانهای دیگر، دچار زحمت و مشکلاتی میشوند که باید حل مشکل آنها، در دستور کار دولت و در نوبت رسیدگی، قرار گیرد.
- مصوبات نهگانه شورای عالی آب که اتفاقاً در دوره اول ریاست جمهوری شما، توسط شورای عالی آب تصویب شده است و وزرای دولت و معاونین شما، آن را تصویب و امضاء کردهاند، راهکارهای مناسبی برای حل مشکلات زایندهرود دارد که البته برخی از مفاد آن از جمله عدم بارگذاری جدید بر زایندهرود، در جلسات هیأت وزیران، به ریاست خود شما نادیده گرفته شده است که اگر بندبند مفاد آن با جدیت و البته عزمی برای حل مشکل زایندهرود، اجرایی شود، خود میتواند به التیام آلام مردم و حل مشکل، کمک کند، لیکن چون در چند سال گذشته، مدیریتهای موجود موفق به حل مشکل نشدهاند، پیشنهاد میکنیم این بار با توجه به اهمیت موضوع و ابعاد اجتماعی آن و تظاهرات و اعتراضات خیابانی و رو به تزاید در اصفهان، شخصاً موضوع را دنبال و نماینده ویژهای با اعطای اختیار برای نظارت بر اجرای مصوبات نهگانه، تعیین فرمایید.
- با سفر تدبیرشده به اصفهان، نشان دهید که موضوعات مهم مرتبط با زندگی مردم برای جنابعالی از چنان اهمیتی برخوردار است که برای حل آن، در محل پدیدآمدن مشکل، وقت و انرژی لازم و کارآمد میگذارید؛ همانگونه که مرسوم است، هنگام وقوع زلزله و یا پدیدآمدن حوادث مهم، بالاترین مقامات کشوری در محل واقعه حضور پیدا میکنند.
آقای رئیس جمهور، مشکل مردمان ساکن در حوضه زایندهرود در طول سالیان گذشته، از قد و قواره یک زلزله بزرگ هم بیشتر بوده است. در اثبات این سخن، پیشنهاد میکنم یک بار دیگر سرفصلهای 15گانه پیش گفته را مرور فرمایید.
- اکنون و در ادوار گذشته و حال، استانداران و فرمانداران اصفهان، تلاش کردهاند تا موضوع را بهصورت محلی حل کنند؛ به این امید که از سوی مقامات ملی به ناکارآمدی و ناتوانی متهم نشوند، لیکن واقعیت این است که استانداران اصفهان و یا مقامات محلی زیرمجموعه استانداری در این موضوع مهم و گسترده، در حد و اندازهای نیستند که بتوانند چنین مشکل پیچیده و فراگیری را حل کنند. به همین جهت، عمدتاً آنها از نیروی انتظامی و قوه قهریه آن و یگان ویژه و بخشی از قوه قضاییه و دادگستری و شورای تأمین بهره میگیرند تا موضوع را مدیریت کنند؛ در حالی که نارضایتیها، بدبینیها و گلایهمندی مردم و افکار عمومی، به سرعت رو به افزایش است و تداوم این روند، این اتهام که دولت از حل مشکلات ناتوان است را افزایش میدهد؛ به همین جهت پیشنهاد بعدی ارائه میشود.
- اختصاص یک جلسه در اسرع وقت در مرکز استان و تشکیل جلسه شورای عالی آب در دفتر جنابعالی و تعیین نماینده ویژه و تامالاختیار برای پیگیری در راستای حل مشکل در زمانبندی معقول و منطقی و گزارش پیشرفت کار به جنابعالی
- صدور نامه ای از سوی جنابعالی خطاب به مردم اصفهان؛ بهگونهای که اطمینان پیدا کنند که شما شخصاً و با جدیت به دنبال حل مشکلات و معضلات هستید.
کانون دانشگاهیان ایران اسلامی استان اصفهان، که قطعاً از سر دلسوزی و خیرخواهی و برای فریادرسی به حقوق کسانی که به آنها ظلم شده است، این نامه را خطاب به جنابعالی نگاشتهاند، ضمن حمایت همهجانبه از صاحبان حق که امروز در مطالبه کشاورزان و روستائیان و اقشار مختلف مردم اصفهان متجلی شده است، یادآوری میکند که مسئولان امر، فرمان شما در میدان امام اصفهان مبنی بر اینکه رودخانه نباید دیگر خشک شود را نادیده گرفتهاند و تقاضا مینماید تا در این خصوص، تدبیری فرمایید.
دکتر عباس مقتدایی
دبیر کانون دانشگاهیان ایران اسلامی (استان اصفهان)
نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی
