به گزارش خبرنگار مفتاح/منیره فهامی: مشغول عبادت بود. صدای فرشته وحی در غار حرا پیچید. اقرا باسم ربک الذی خلق... محمد از امروز نبی و رسول خدا شده بود و این آغاز بار امانتی، بزرگ بر دوشش بود. در عصری که عصر جاهلیتش مینامند.
*عصر جاهلیت و گمراهی آشکار
عربستان در آن زمان شاهد آشفتگیهای اخلاقی، اجتماعی و دینی بسیاری بود.
جهان نیز در دوران بعثت، شاهد فروپاشی امپراتوریهایی مانند ساسانیان و روم شرقی و نیز آمیختگی مذاهبی بزرگ چون مسیحیت و زرتشتیگری به خرافات بود. گرفتاری مردم به جهل، ظلم، آشوبها، فتنهها، تزویر و وجود قوانین ظالمانه، اختلافات عمیق طبقاتی، جنگهای قبیلهای، تعصبهای ناروا،عادات و آداب غلط، رفتار ناپسند با زنان، از جمله این تیرگیها بوده است. از این رو، قرآن کریم وضعیت آن دوران را با تعبیر «گمراهی آشکار» یاد میکند.
*دوران بدعتها و تشتت مذاهب
انسانها از دیدگاه مذهبی متشتت و پراکنده بودند، عدهای خدا را به پدیدهها تشبیه میکردند و شماری دیگر نامهای ارزشمند و صفات پسندیده را به بتها نسبت میدادند.
اعراب و قریشیان به عنوان متولیان کعبه، در برگزاری آیینهای مذهبی بدعتهایی نهاده بودند؛ ترک وقوف در عرفات، اجبار مردم دیگر مناطق به خرید و استفاده از غذا و لباس ویژه قریش در ورود به مکه، جابهجا نمودن زمان ماههای حرام و هنگام حج از جمله این بدعتها بود.
*۳۶۰ بت در کعبه نصب و نگهداری میشد
پس از عروج حضرت مسیح به آسمان، حدود ۶۰۰ سال پیامبری برای هدایت انسانها ارسال نشد؛ که به این دوران، دوران فترت گویند. به همین دلیل مردم جزیرهالعرب دچار تشتت در مسایل دینی و گرایشهای گوناگون اعتقادی شدند. رایجترین آیین اعراب، بتپرستی بود و آن چنان میان اعراب هوادار داشت که به سرعت بر شمار بتها افزوده شد و تا ۳۶۰ بت در کعبه نصب و نگهداری میشدند. بتهای منات، لات، عزی و هبل، ارج و قرب بیشتری نزد مشرکان داشتند.
در چنین شرایطی امر خداوند بر این شد که پیامبری از بین خودشان برای راهنمایی و ارشاد کردنشان مبعوث کند.
در قرآن کریم آیات بسیاری وجود دارد که به رسالت و بعثت پیامبر اکرم(ص) اشاره میکنند. در ادامه به برخی از این آیات اشاره خواهیم کرد.
* تو را برای بشارت و بيم دادن مردم جهان فرستادیم
اِنّا اَرسَلناكَ بِالحَقِّ بَشيرًا ونَذيرًا ولا تُسئَلُ عَن اَصحابِ الجَحيم(سوره بقره، آیه ۱۱۹) تو را به حقّ، براى بشارت و بيم دادن (مردم جهان) فرستاديم؛ و تو مسؤول (گمراهى) دوزخيان (پس از ابلاغ رسالت) نيستى.)
*خداوند با مبعوث کردن پیامبر بر مردم منت گذاشت
لَقَد مَنَّ اللّهُ عَلَى المُؤمِنينَ اِذ بَعَثَ فيهِم رَسولاً مِن اَنفُسِهِم يَتلوا عَلَيهِم آياتِهِ ويُزَكّيهِم و يُعَلِّمُهُمُ الكِتـابَ والحِكمَةَ واِن كانوا مِن قَبلُ لَفى ضَلال مُبين (سوره آل عمران، ایه ۱۶۴)خداوند بر مؤمنان منّت نهاد(نعمت بزرگى بخشيد)هنگامى كه در ميان آن ها، پيامبرى از خودشان برانگيخت؛ كه آيات او را بر آن ها بخواند، و آن ها را پاك كند و كتاب و حكمت بياموزد آنان را؛ و البته پيش از آن، در گمراهى آشكارى بودند.)
واَرسَلنـاكَ لِلنّاسِ رَسولاً(سوره نسا، آیه ۷۹)
و ما تو را رسولى براى مردم فرستاديم.
*پیامبر برای اتمام حجت بر مردم مبعوث شد
يا اَهلَ الكِتابِ قَد جائَكُم رَسولُنا يُبَيِّنُ لَكُم عَلى فَترَة مِنَ الرُّسُلِ اَن تَقولوا ما جائَنا مِن بَشير ولا نَذير فَقَد جائَكُم بَشيرٌ ونَذيرٌ واللّهُ عَلى كُلِّ شَىء قَدير؛(سوره مائده، آیه ۱۹)
اى اهل كتاب! رسول ما، پس از فاصله و فترتى ميان پيامبران، به سوى شما آمد؛ در حالى كه حقايق را براى شما بيان مى كند؛ تا مبادا (روز قيامت) بگوييد: نه بشارت دهنده اى به سراغ ما آمد و نه بيم دهنده اى... (هم اكنون، پيامبر) بشارت دهنده و بيم دهنده، به سوى شما آمد و خداوند بر همه چيز تواناست.)
كَذلِكَ اَرسَلناكَ فى اُمَّة قَد خَلَت مِن قَبلِها اُمَمٌ لِتَتْلُوا عَلَيهِمُ الَّذى اَوحَينا اِلَيكَ و هُم يَكفُرونَ بِالرَّحمـانِ قُل هُوَ رَبّى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ عَلَيهِ تَوَكَّلتُ واِلَيهِ مَتاب(سوره رعد، آیه ۳۰) همان گونه (كه پيامبران پيشين را مبعوث كرديم،) تو را به ميان امّتى فرستاديم كه پيش از آن ها امّت هاى ديگرى آمدند و رفتند، تا آن چه را به تو وحى نموده ايم بر آنان بخوانى؛ در حالى كه به رحمان ( خدايى كه رحمتش همگان را فرا گرفته) كفر مىورزند. بگو: او پروردگار من است؛ معبودى جز او نيست؛ بر او توكّل كردم، و باز گشتم به سوى اوست.)
*پیامبر برای بشارت و انذار مبعوث شد
يـاَيُّهَا النَّبىُّ اِنّا اَرسَلنـاكَ شـاهِدًا و مُبَشِّرًا و نَذيراً(سوره احزاب، آیه ۴۵) اى پيامبر! ما تو را گواه فرستاديم و بشارت دهنده و انذاركننده.)
اِنّا اَرسَلنـاكَ بِالحَقِّ بَشيرًا و نَذيرًا و اِنْ مِن اُمَّة اِلاّ خَلا فيها نَذيرٌ(سوره فاطر، آیه ۲۴) ما تو را بحق براى بشارت و انذار فرستاديم؛ و هر امّتى در گذشته انذاركننده اى داشته است.
*پیامبر اکرم همچون فصل بهار برای مردم زمانش بود
حضرت علی (ع) در خطبه ۱۹۸ نهج البلاغه درباره مبعث میگوید؛ خداوند سبحان محمّد(صلّى اللَّه علیه و آله) را زمانى به حق مبعوث ساخت که دنیا به پایانش نزدیک گشته، نشانه هاى آخرت مشرف شده بود; روشنایى نشاط انگیزش به ظلمت گراییده و اهل خود را در رنج و مشقّت، بر سر پا نگه داشته بود، در زمانى که بسترش ناهموار و حیاتش رو به زوال مى رفت، عمرش پایان مى گرفت و عوامل زوالش نزدیک شده بود. اهلش در حال نابودى، حلقه هایش درهم شکسته، اسبابش از هم گسیخته، پرچمهایش کهنه و پوسیده، عیوبش آشکار شده و طول عمرش به کوتاهى گراییده بود. در چنین شرایطى خداوند پیامبر را ابلاغ کننده رسالتش قرار داد و سبب کرامت و افتخار امّتش، و همچون فصل بهار براى اهل زمانش بود و مایه سربلندى یاران و اسباب شرف انصارش.
در آخر باید گفت؛انسان اشرف مخلوقات است و خداوند انسان را خلیفه خود در زمین دانسته و دو راه رسیدن به كمال برای او قرار داده است كه یكی از آنها فطرت توحیدی و دیگری پیامبران الهی هستند. عید مبعث از نظر ماهیت، اساس همه اعیاد است و طبق احادیث و آیات، جهان آفرینش به بركت ولادت پیامبر آفریده شده است. پس این روز را بزرگ بشماریم و با تبریک گفتن و برپایی جشن آن را به دیگران یادآور شویم.