به گزارش مفتاحروزنامه خراسان شمالی در شماره امروز خود با انتشار گزارشی مبنی بر موانع صدور مجوز برای سرمایه‌گذار فعالان اقتصادی، فرآیند آن را به توبه‌نامه تشبیه کرد.
در این نوشته آماده است؛ هرروز می‌آید و می‌رود، پله‌های برخی دستگاه‌ها قرابتی دیرینه با قدم‌های او دارند، یک روز این نامه و استعلام را باید تهیه کند و روز دیگر فلان استعلام را باید بگیرد و این چرخه تا جایی ادامه دارد که صبرش تمام می‌شود و گاهی عطای به‌دست آوردن آنچه را که می‌خواهد به لقای ادارات می‌بخشد.
این تصویر پرتکرار در استان ما، همان فرایندهای طولانی اداری است که ازقضا یکی از دلایلی است که موجب شده فضای کسب‌وکار مورد چالش قرار گیرد. وجود مشکل در فرایندهای اداری و دریافت مجوزهای کسب‌وکار از دستگاه‌های اجرایی به اذعان فعالان اقتصادی از مهم‌ترین موانع کسب‌وکار است، ازاین‌رو همیشه مردم، سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی از موانع اداری گلایه دارند.
سابقه این گلایه‌ها طولانی است، چالشی که استاندار خراسان شمالی نیز دریکی از جلسات کارگروه رونق تولید استان به آن اشاره‌کرده و دستگاه‌ها را موردنقد قرار داده است. البته نمی‌توان انکار کرد که برای تسهیل فرایندهای اداری گام‌هایی برداشته‌شده است.
صدور مجوزهای بی‌نام سرمایه‌گذاری، مهم‌ترین گام در این مسیر است تا حداقل سرمایه‌گذاران در هزار توی موانع اداری نمانند و درنهایت پشیمان نشوند اما گویا این تصمیم و گام مهم مسئولان استان هم‌اکنون به خوبی اجرایی نمی‌شود. کافی است به بهانه دریافت مجوز سرمایه‌گذاری وارد یکی از دستگاه‌ها شوید تا در گرداب کاغذبازی‌ها و امروز برو، فردا بیاها غرق شوید.
تلاش چندماهه برای دریافت مجوز سرمایه‌گذاری
«خداوردی» یکی از سرمایه‌گذارانی است که به گفته خود چند ماه در تلاش برای دریافت مجوز سرمایه‌گذاری بود. او که با شنیدن خبر صدور مجوزهای بی‌نام با خیالی آسوده در این مسیر گام برداشته، معتقد است که این مجوزها درواقع باغ سبز نشان دادنی بیش نیست زیرا دستگاه‌ها توجهی به آن‌ها ندارند و در این مدت او به‌راحتی در راهروهای برخی ادارات مانده و گرفتن مجوز موردنظرش او را خسته کرده است.
او می‌گوید: یک بار برای گرفتن مدارک لازم به دستگاه موردنظر مراجعه کردم، برگه‌ای را به‌دستم دادند که در آن شاید ۱۰ گزینه نوشته‌شده بود و باید تهیه می‌کردم، برای اولین نامه آن‌قدر دوندگی کردم که به‌اندازه چند سال پیر شدم، روز دوم زنگ زدند که یک نامه دیگر هم باید از این دستگاه تهیه کنم و تقریباً هرروز این فرایند ادامه پیدا کرد درحالی‌که تمام این مدارک را در روز اول می‌توانستند به من بدهند.
او معتقد است این شیوه برخورد با سرمایه‌گذاران آن‌ها را متواری می‌کند همان‌طور که خودش خسته شده است و قصد ادامه کار را ندارد. گرفتن چندین استعلام و ماه‌ها دوندگی و هزینه‌های بسیار تنها بخشی از موانع اداری در استان است.
اگر برای راه‌اندازی کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری قصد استفاده از تسهیلات را دارید با گذراندن مارپیچ‌های اداری دستگاه‌ها به خان هفتم می‌رسید که همان بانک‌ها هستند.
یکی دیگر از فعالان اقتصادی که قصد استفاده از تسهیلات اشتغال‌زایی روستایی و ایجاد کسب‌وکار را دارد از کاغذبازی‌های اداری می‌نالد. این فعال اقتصادی می‌گوید: باید اطلاعات بسیاری در این سامانه بارگذاری شود، از استعلام توانایی مالی و نامه مالکیت گرفته تا نامه‌ها و استعلام‌های تغییر کاربری زمین، محیط‌زیست و بانک‌ها که برای دریافت هرکدام باید هفته‌ها یا شاید ماه‌ها وقت صرف کنید و هزینه‌های بسیاری را متحمل شوید.
به گفته او، ایجاد کسب‌وکار در استان داستان ترسناکی است و کسانی که مایل به انجام این کار هستند باید کفش آهنی به پا کنند و موانع بسیاری را پشت سر بگذارند. چندین ماه قبل «دژپسند» وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز از موانع اداری سخن گفته و گلایه کرده بود. این مسئول اعلام کرده بود که ۹۰ درصد مصوبات هیئت مقررات زدایی و مجوزهای کسب‌وکار تسهیل نمی‌شود. البته بررسی‌های انجام‌گرفته واقعیتی را آشکار می‌کند، اجرا نکردن مصوبات هیئت نشان می‌دهد دستگاه‌ها به دلیل منافع و درآمدهایی که از موانع موجود بر سر راه کسب‌وکارها به‌دست می‌آورند ترجیح می‌دهند آن‌ها پابرجا بمانند و برطرف نشوند. این موضوع باعث شده است سال‌به‌سال رتبه ایران در شاخص جهانی انجام کسب‌وکار تنزل یابد.
کارخانه تولید موانع
رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز که زیرمجموعه کاری او هر فصل محیط کسب‌وکار کشور را پایش می‌کند معتقد است: متأسفانه اگر در این وضعیت سخت بتوانیم مانعی را هم حذف کنیم، همچنان کارخانه تولید موانع به‌کار خود ادامه می‌دهد و به‌جای مانع از میان برداشته‌شده دو مانع جدید ظهور می‌کند.
این تنها بخشی از موانع اداری در استان در بخش سرمایه‌گذاری و حوزه اقتصادی است اما بخش دیگری از این موانع به پاسخگویی به ارباب‌رجوع‌ها بازمی‌گردد، چرخه سخت پاسخگویی به شهروندان حکایت طولانی دارد که باوجود این‌که می‌گویند باید اصلاح شود اما نمی‌شود.
صدور مجوز در چند روز
اما رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صمت خراسان شمالی، روند صدور مجوز صنعتی استان را سه روز اعلام می‌کند. به گفته «مشایخی» اگر صدور مجوز نیاز به استعلام نداشته باشد در کمتر از یک روز انجام می‌شود اما در مواردی که صدور مجوز نیازمند استعلام باشد، زمان این فرایند به رسیدن پاسخ استعلام از سوی دیگر دستگاه‌ها بستگی دارد و در سرمایه‌گذاری‌های مختلف متفاوت است.
بنا به گفته این مسئول در سازمان صمت استان، استعلام‌هایی که به پنجره واحد سرمایه‌گذاری ارجاع داده می‌شود در کمتر از ۳ روز پاسخ داده و منجر به صدور مجوز می‌شود، درعین‌حال این سازمان ۲۰ مجوز سرمایه‌گذاری بی‌نام در صنایع پایین‌دستی فولاد، پتروشیمی و آلومینا دارد که نیاز به هیچ‌گونه دوندگی ندارد.
به استناد سخنان «مشایخی» این سازمان امسال حدود ۱۰۰ مجوز صادر کرده است و گلایه‌هایی که از موانع اداری استان می‌شود مربوط به این سازمان نیست و حتی موانع اداری و دریافت مجوزهای کسب‌وکار که در منفی شدن فضای کسب‌وکار استان دخیل است نیز ارتباطی به این سازمان ندارد.
عبور از گردنه استعلام‌ها
تغییر دادن کاربری زمین یکی از الزامات سرمایه‌گذاری‌های غیرکشاورزی در اراضی شخصی و مستثنیات است. بسیاری از سرمایه‌گذارانی که به دنبال دریافت مجوز سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار هستند از این گلوگاه باید عبور کنند اما این امر به گفته مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی به دو شکل متفاوت انجام می‌شود. در بخشی از این مسیر باید به استعلام‌های متعدد پاسخ داده شود که ۱۶ استعلام آن به‌تنهایی مربوط به کارگروه زیربنایی راه و شهرسازی است.
به گفته «جباران» هر ساخت و سازی که در خارج از مرزهای شهری انجام شود نیازمند دریافت مجوز این کارگروه و به‌طورمعمول گرفتن آن به‌واسطه تعداد بالای استعلام‌ها زمان‌بر است.
این مسئول ۲ نوع تغییر کاربری و زمان موردنیاز برای آن را توضیح می‌دهد که در سرمایه‌گذاری‌های کشاورزی این فرایند در یک روز و در غیر کشاورزی در چندین روز انجام می‌شود اما صدور مجوز در زمان‌های ذکرشده منوط به رسیدن پاسخ استعلام‌ها از دیگر دستگاه‌هاست.
بنا به سخنان وی، پرونده‌های سرمایه‌گذاری غیر کشاورزی در اراضی باغی و زراعی باید از گذرگاه کمیسیون تبصره یک ماده ۴ قانون تغییر کاربری اراضی عبور کند و تشکیل این کمیسیون هم منوط به حدنصاب رسیدن پرونده‌هاست اما موارد استثنایی نیز وجود دارد که به شکل ویژه به آن‌ها رسیدگی می‌شود.
اما این مسئول در سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی صدور مجوزهای بی‌نام را حرکت مهمی در این بخش می‌داند و از وجود ۷۹ مجوز بی‌نام برای سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی خبر می‌دهد، البته به استناد سخنان مطرح‌شده این مسئول این مجوزها کاملاً متفاوت با تغییر کاربری‌های مطرح‌شده است و در اراضی دولتی و قابل‌واگذاری انجام می‌شود.
فارس
