به گزارش مفتاح، میزگرد «مدیریت فضای مجازی؛ از حرف تا عمل» با محوریت شبکه ملی اطلاعات با حضور معاون وزیر ارتباطات و عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی برگزار شد.
میزگرد «مدیریت فضای مجازی؛ از حرف تا عمل» شب گذشته با حضور نصرالله جهانگرد؛ معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران و رضا تقی‌پور؛ عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در یکی از برنامه‌های تلویزیونی با محوریت «شبکه ملی اطلاعات» برگزار شد.
جهانگرد در ابتدای بحث به ارائه گزارشی در ارتباط با روند پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پرداخت و اظهار کرد: آنچه اخیرا در ارتباط با ضرورت تسریع در راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات توسط مقام معظم رهبری مطرح شده است یک توقع مهم، استراتژیک و ملی به حساب می‌آید که از آغاز کار این دولت جزو برنامه اصلی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده است.
راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات طبق برنامه زمانبندی و ضوابط شورای عالی فضای مجازی
معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه در دل قوانین برنامه چهارم توسعه رد شبکه ملی اطلاعات دیده و در قالب ماده 46 برنامه پنجم توسعه تکالیفی برای وزارت ارتباطات در نظر گرفته شد، عنوان کرد: رهبری در حکم دور اول شورای عالی فضای مجازی هم چنین توقعی را مطرح کرده بودند اما مجموع تلاشهای صورت گرفته تا قبل از دولت یازدهم تنها 15 درصد بود که دولت یازدهم برای تحقق خواسته‌های مقام معظم رهبری و اجرای قانون، فعالیت فشرده‌ای را آغاز کرد.
وی افزود: از آذر ماه سال 92 کمیته ویژه‌ای توسط وزیر ارتباطات شکل گرفت و تکالیف کمی اجرای این شبکه در نشستی نخبگانی، وضع و نهایتا به تیم طراحی ابلاغ شد.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران گفت: شورای عالی فضای مجازی نیز همپای دولت شروع به کار کرد و هم زمان با فعالیتهای ما، ضوابط و الزامات راه‌اندازی این شبکه بومی را در دی 92 ابلاغ کرد؛ براساس آن ضوابط برنامه میان مدتی ترسیم کردیم واصرار داشتیم تا انتهای برنامه پنجم توسعه بتوانیم علاوه بر جبران عقب افتادگیها، کل تکالیف قانونی را اجرایی کنیم.
جهانگرد افزود: لذا بر این اساس برنامه سه مرحله‌ای را چیدمان کردیم تا در شهریور 94 و 95 بهره‌برداری از فازهای اول و دوم شبکه ملی اطلاعات و تا پایان سال 95 بهره‌برداری از فاز سوم را داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه قرار بر این است تا در پایان فاز سوم به وضعیت قابل قبولی در این شبکه برسیم و با بلوغی که ایجاد می‌شود به سمت توسعه هر چه بیشتر برویم، گفت: خوشبختانه توانستیم تمامی ضوابط ابلاغی شورای عالی فضای مجازی را که تحت شش محور اصلی بود، به انجام برسانیم و در طراحی و معماری این شبکه طبق برنامه پیش رویم.
پیشرفت شبکه ملی اطلاعات کمتر از اظهارات دولت
تقی‌پور که مخالف این اظهارات بود درباره وضعیت حاکم بر این شبکه از دیدگاه یک عضو شورای عالی فضای مجازی گفت: در دی ماه سال 92 الزامات شبکه ملی اطلاعات در شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید؛ ولی به اعتقاد بنده سه سال و دو ماه فرصت را از دست دادیم تا در اسفند 95 تبیین این الزامات در شورای عالی صورت گیرد.
وزیر اسبق ارتباطات با تأکید بر اینکه همسو با تکلیفی که رهبری در حکمشان به شورای عالی فضای مجازی در نظر گرفته بودند، شبکه ملی اطلاعات می‌بایست بعد از طراحی به اجرا می‌رسید، تصریح کرد: آنچه در قالب افتتاح دو فاز از این شبکه اتفاق افتاد و فاز سوم هم که قرار بود اردیبهشت ماه سال جاری افتتاح شود، اما به تعویق افتاد اقدامات خوبی است ولی عمدتا پیش‌نیاز ورود به شبکه ملی اطلاعات است.
تقی‌پور با درخواست از جهانگرد خواست تا با مرور شش محور ترسیمی از سوی شورای عالی فضای مجازی، بگوید دولت تا چه میزان در تحقق این محورها موفق بوده است و گفت: این شبکه براساس ضوابط تبیینی می‌بایست مستقل از شبکه جهانی اینترنت به کارش ادامه دهد که همچنان محقق نشده است؛ باید شبکه‌ای امن و پایدار باشد که ظاهرا شاخصی برای آن وضع نشده است؛ بحث دیگر مدیریت داخلی شبکه بود که قطعا به این موضوع هم نرسیدیم و در مجموع پیشرفت کار این شبکه بسیار کمتر از آن چیزی است که گفته می‌شود.
قابلیت اندازه‌گیری شبکه ملی اطلاعات در حال حاضر
جهانگرد در دفع از عملکرد خود به عنوان مجری پروژه شبکه ملی اطلاعات، خطاب به تقی‌پور گفت: باید در نقد کارهای دولت انصاف داشت؛ آقای تقی‌پور بالغ بر سه سال وزیر ارتباطات بودند و اتفاقا در زمان ایشان، چنین حکمی در مجلس تصویب شد لذا بنده از ایشان می‌خواهم توضیح دهند چه کاری در ارتباط با قانون و حکم رهبری انجام دادند؟
وی اضافه کرد: آقای تقی‌پور در شهریور سال 91 مجموعه‌ای از مودمهای ADSL را به عنوان شبکه ملی اطلاعات، افتتاح کردند و همین کار را وزیر بعد از ایشان هم در خرداد ماه با افتتاح یک گره از شبکه ملی اطلاعات انجام دادند.
جهانگرد با بیان اینکه در دولت یازدهم بنا بر شفافیت و روشن عمل کردن بوده است و از ابتدای کارمان عنوان کردیم که در بخشهای مختلف چه اقداماتی صورت گرفته و چه اقداماتی باید انجام شود، گفت: بر این اساس برنامه زمانبندی را با نشست نخبگانی که در بهمن 94 داشتیم، تدوین کردیم و به استحضار همه رساندیم.
معاون وزیر ارتباطات تصریح کرد: از لحاظ کالبدی، شبکه ملی اطلاعات اکنون توسط همه مردم کشور قابل اندازه‌گیری خواهد بود زیرا معتقدیم شبکه‌ای پوشا شده است؛ آیا امکانات کنونی را چهار سال پیش هم داشتیم؟ آیا می‌توانستیم یک مسابقه فوتبال را روی گوشی تلفن همراه نگاه کنیم؟
تمامی اینها روی اینترنت هم وجود دارد
تقی‌پور با بیان اینکه هیچ برنامه زمانبندی در ارتباط با اجرای شبکه ملی اطلاعات توسط دولت ارائه نشده است، ابراز کرد: تمامی مواردی که آقای جهانگرد می‌فرمایند روی بستر اینترنت هم قابل انجام است و در گذشته هم این امکانات وجود داشته است.
شبکه ملی اطلاعات در مقایسه با شبکه حمل‌ونقل
جهانگرد در واکنش به این موضوع با بیان مثالی اقدام به شفاف‌سازی کرد و گفت: شبکه ارتباطی یک کشور دقیقا مانند راه‌ها و جاده‌هاست؛ شبکه حمل‌ونقل هر کشوری متشکل از اتوبانها و جاده‌ها است که همه نقاط مسکونی را به هم وصل می‌کند و در نقاط مرزی هم توسط راه‌ها به نقاط بین‌الملل متصل می‌شود.
وی افزود: شبکه ملی یک کشور هم دقیقا مانند این شبکه حمل‌ونقلی است به این ترتیب که تا داخل کشور خودتان شبکه‌ای وجود نداشته باشد، نمی‌توانید چیزی را ببینید.
خرید پهنای باند زیاد اینترنت به اسم شبکه ملی اطلاعات
تقی‌پور بار دیگر منکر این موضوع شد و گفت: شاخصهای شبکه ملی اطلاعات را بفرمایید و بگویید تفاوتش با اینترنت در چیست؛ شما اینترنت با پهنای باند زیاد خریداری کرده‌اید و می‌گویید شبکه ملی اطلاعات انجام شده است؛ زمانبندی اجرای این پروژه در کجا آمده است و مردم به کجا مراجعه کنند و شاخصها و برنامه زمانبندی را ببینند؟
ظرفیت ارتباطی کشور پیش از دولت یازدهم 600 گیگ بود
جهانگرد در پاسخ به این موضوعات اشاره‌ای به دوران وزارت تقی‌پور داشت و عنوان کرد: زمانیکه شما در دولت بودید، کل ظرفیت ارتباطی کشور 600Gbps اما الان به 10Tbps رسیده است؛ علاوه بر این چند هزار کیلومتر فیبرنوری توسعه یافته و چند هزار خط سوئیچ ایجاد شده است.
فهرست اسناد طراحی شبکه ملی اطلاعات کجاست؟
تقی‌پور با تأکید بر اینکه عنوان شبکه ملی اطلاعات سال 89 در برنامه پنجم توسعه وارد شد، یادآور شد: زمانیکه در آذر ماه سال 91 وزارتخانه را تحویل دادم 45 نفر در این پروژه مشغول کار بودند و بیش از هزار و 500 صفحه مستندات طراحی این شبکه، تدوین شده بود؛ حال ممکن است نفر بعد از من علاقه‌ای به انجام این پروژه نداشته یا آن را کنار گذاشته است، این حرف دیگری است.
وی گفت: در حال حاضر آقای جهانگرد بفرمایند که فهرست اسناد طراحی شبکه ملی اطلاعات، طرح مدیریتی آن، سازمان اجرایی‌اش، طراحی مفهومی و مهندسی آن کجا هست تا بتوانیم به آن مراجعه کنیم.
تمامی اسناد طراحی شبکه ملی اطلاعات به اعضای شورای عالی فضای مجازی تحویل شد
جهانگرد در پاسخ به این سوال گفت: تمام اسناد طراحی شبکه را به کل اعضای شورای عالی فضای مجازی دادیم که در قالب یک CD بود اتفاقا آقای تقی‌پور هم آن را دریافت کردند.
معاون وزیر ارتباطات خاطر نشان کرد: شبکه، خم رنگرزی نیست؛ در دوره‌ای که اجرای این پروژه خواست مقام معظم رهبری بود، با سرعت اجرایی نشد اما امروز ظرفیت شبکه به نسبت چهار سال گذشته 40 برابر رشد داشته است و شبکه نسل چهارم تلفن همراه با پایداری و قابلیت اتکا در تمام کشور قابل دسترسی است.
وی با بیان اینکه در اردیبهشت 93 یک سرور از آدرسهای جهانی به داخل کشور منتقل شد تا بار ترافیکی آدرسدهی سایتهای اینترنتی که در گذشته به خارج از کشور می‌رفت در داخل انجام شود، گفت: لذا در حال حاضر کل ترافیک ارتباطات را داخل کشور آدرسدهی می‌کنیم.
خواسته‌های رهبری فراتر از توسعه کالبدی شبکه است
رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران در ارتباط با مقوله امنیت در شبکه ملی اطلاعات هم تصریح کرد: در انتخابات ریاست جمهوری اخیر 65 هزار نقطه انتخاباتی را که روی شبکه ملی اطلاعات به اینترنت وصل بود، به شکل مستقل و امن در اختیار نظام انتخابات قرار دادیم؛ این اتفاق در حالی افتاد که مردم کارشان را روی شبکه انجام می‌دادند و چند هزار حمله به این شبکه شده بود.
وی با تأکید بر اینکه ارتباطات امن برای کاربران در سطح شبکه ملی اطلاعات فراهم ده است، اذعان کرد: با این حال تا نقطه مطلوب فاصله زیاد است؛ انتظارات رهبری فراتر از توسعه کالبدی شبکه است، خواسته‌های ایشان در ارتباط با محتوا، سرویسها و مدیریت بهره‌برداری است که به تدریج باید کامل شود.
اگر امروز اینترنت را روی ما ببندند شبکه ملی اطلاعات می‌خواهد چه کند؟
تقی‌پور با بیان اینکه تک‌تک مواردی که آقای جهانگرد فرمودند قابل خدشه است، گفت: در ارتباط با شاخص استقلال این شبکه، هیچ شاخصی گزارش نشده است؛ باید این گزارشهای توسعه‌ای منتشر شود تا مردم و رهبری گلایه نکنند.
وی تصریح کرد: در تعجبم از صحبتهای آقای جهانگرد که همه این اتفاقات مطرح شده توسط ایشان قابلیت اجرا روی اینترنت را هم دارد؛ منظور از شبکه مستقل ملی اطلاعات شبکه‌ای است که می‌تواند بدون اینترنت کارهایش را انجام دهد و اگر روزی اینترنت قطع شود، امور روزانه مردم لنگ نمی‌ماند.
این عضو شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه کل دارایی و کسب‌وکار مردم در حال حاضر روی شبکه بنا شده است، گفت: بعید نیست دشمن در چنین شرایطی اینترنت را برای ما تحریم کند؛ در شرایطی که شبکه ملی اطلاعات استقلال نداشته باشد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟!
وی تصریح کرد: در ارتباط با آسیب‌پذیریهای امنیتی این شبکه هم باید بگویم که اقدام مختصری ابتدای سال گذشته توسط کشورهای بیگانه علیه کشور ما انجام شد که مشکلاتی ایجاد کرد؛ انتظار داریم مسئولان این پروژه شاخصهای قابل اندازه‌گیری را در ارتباط با پیشرفت به ما ارائه کنند.
هفت گیت‌وی در داخل کشور ایجاد کردیم
جهانگرد با طرح سوالی مبنی بر اینکه «گمان می‌کنید تفاوت شبکه ملی اطلاعات با اینترنت در ظاهر چه هست؟»، به استقبال پاسخ سوالات مطرح شده از سوی تقی‌پور رفت و گفت: من می‌گویم یک شبکه داخل کشور داریم و چیز سوایی از اینترنت نیست؛ اما اگر در گیت‌وی ارتباط بین‌الملل را ببندیم، باید داخل کشور دچار مشکل در امور داخلی نشویم.
وی افزود: همانطور جاده‌ها و راه‌ها قابل جابجایی نیستند اما شرکتهای حمل‌ونقل بسیاری در آنها مشغول خدماتدهی هستند، شبکه ملی اطلاعات نیز بستری است که سرویسهای مختلفی روی آن ارائه می‌شود.
معاون وزیر ارتباطات تصریح کرد: در حال حاضر نظام بانکی ما اصلا روی اینترنت نیست و روی شبکه ملی اطلاعات دارای شبکه اختصاصی است؛ لذا وقتی اینترنت هم قطع می‌شود بانکها همچنان به کار خود ادامه می‌دهند.
وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر شبکه مستقلی در داخل کشور داریم که تحت تأثیر اینترنت نیست، گفت: حملات سایبری DDOS حجم انبوهی از ترافیک را روی دروازه ایجاد می‌کنند و راه را می‌بندند؛ زمانیکه ما در دولت شروع به کار کردیم متوجه شدیم کل ترافیک کشور روی یک نقطه (گیت‌وی تهران) متمرکز و پیش‌بینی کردیم با یک حمله DDOS قابلیت از دسترس خارج شدن آن هست لذا توسعه نقاط دیگر را در دستور کار قرار دادیم و در حال حاضر به هفت نقطه و زون رسیده‌ایم.
هیچکس قطعی اینترنت را متوجه نشد
جهانگرد ابراز کرد: سال گذشته در یکی از نقاط گیت‌وی ما مشکلی پیش آمد و اینترنت به مدت 20 دقیقه قطع شد اما هیچکس متوجه آن نشد؛ هیچکس نبود ادعا کند کار ما خوابیده است زیرا شبکه داخلی به صورت مستقل و یکپارچه ارائه خدمات می‌داد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر چند شبکه اختصاصی در بستر شبکه ملی اطلاعات وجود دارد، گفت: در ارتباط با تمامی امور اجرایی در دولت، مرکز ملی فضای مجازی نظارت کامل داشته است و وظیفه ارائه گزارش به دوستان در شورای عالی فضای مجازی را در کنار دولت دارد.
دیتاسنترها هنوز خارج از کشور است
تقی‌پور هم با بیان اینکه خواهشم از رئیس مرکز ملی فضای مجازی این است که اگر اقدامات انجام شده در ارتباط با شبکه ملی اطلاعات را تأیید می‌کنند، گزارش آن را به اعضای شورای عالی فضای مجازی ارائه کنند، گفت: سه لایه مدیریتی در اینترنت وجود دارد که ما در حال حاضر روی لایه سوم (TL3) هستیم؛ هنوز دیتاسنترهای ما خارج از کشور قرار دارد؛ علاوه بر این در زمان وزارت بنده شش نقطه گیت‌وی در داخل ایجاد شد.
جهانگرد در واکنش به این موضوع صراحتا گفت که امکان ندارد دیتاسنترها خارج از کشور باشند.
معاون وزیر ارتباطات خاطر نشان کرد: 90 درصد مراکز داده خارج از کشور بود که در زمان وزارت آقای تقی‌پور هم با ابلاغ ایشان قرار شد مراکز داده سرویسهای دستگاه‌های اجرایی به داخل منتقل شود اما امروز تمام سرویسهای دولتی و عمومی کشور در ایران قرار دارد.
وی افزود: سرویسهای عمومی مردم نیز با توسعه‌ای که ایجاد شده، مقرون به صرفه است که به داخل کشور بیایند و در حال حاضر تنها حدود 40 درصد میزبانی بخشهای اقتصادی و خصوصی خارج از کشور است که بنا داریم با تعرفه‌های ترجیحی راهی برای انتقال آنها ایجاد کنیم.
منبع: تسنیم
