15:00 1396/09/09

به گزارش مفتاح، کلید واژه‌های «خودکشی» و «دو دختر جوان» کلماتی هستند که هر اهل رسانه‌ای می‌داند تا چه اندازه کنار هم قرار گرفتنشان می‌تواند جذاب باشد و کدام خبرنگار و رسانه‌ای است که از بازدید و کلیک بیشتر بدش بیاید؟

کلیدواژه‌های «خودکشی» و «دو دختر جوان» کلماتی هستند که هر اهل رسانه‌ای می‌داند تا چه اندازه کنار هم قرار گرفتنشان می‌تواند جذاب باشد و کدام خبرنگار و رسانه‌ای است که از بازدید و کلیک بیشتر بدش بیاید؟

چهل روزی از خودکشی دو دختر نوجوان اصفهانی می‌گذرد و احتمالا خانواده‌ «ع» در تکاپوی مراسم چهلم دخترشان هستند که به اندازه آن یکی خوش شانس نبود؛ پس از گمانه‌زنی‌های متعدد با انتشار آخرین فیلم این دو نوجوان مشخص شده بیشتر حدس‌هایی که زده می‌شد صرفاً یا برای تخریب بود یا سیاسی‌کاری، حادثه‌ای که به دلیل ماهیت و نوع خودکشی، شاید لازم بود از پرداختن به آن خودداری شود.

*بی‌انگیزگی، انگیزه می‌شود

آن چه از صحبت‌های دو دختر در آن فیلم کوتاه می‌توان فهمید بیشتر از انگیزه خودکشی، «بی‌انگیزگی» است؛ در حالی که برخی در همان نگاه اول حکومت را برای چنین رخدادهایی نشانه می‌گیرند و از وضعیت بد اقتصادی سخن می‌گویند و یا افسردگی ناشی از نابسامانی‌ها را برجسته می‌کنند این فیلم نشان می‌دهد حداقل این بار از این مسائل خبری نیست.

شاید به دلیل ترس از مطرح شدن همین مباحث بود که برخی‌ها با دستپاچگی دلیل حادثه را «بازی نهنگ آبی» عنوان کرد و رسانه‌‌ها نیز سعی خود را به کار گرفتند تا همین را اثبات کنند، حال آن که زمانه، زمانه‌ای برای پنهان کردن و گزینش کردن اخبار نیست و چه بسا پوشش بد اخبار خودکشی از عدم پوشش آن تبعات بدتری داشته باشد.

*طعمه رسانه‌ها

از طرف دیگر می‌توان رسانه‌هایی را دید که خودکشی را مانند طعمه‌ای برای جذب مخاطب قرار می‌دهند و بی‌توجه از تبعات در آن زمینه قلم‌ها می‌فرسایند و نادانسته و ناخواسته در خون کسانی که با دیدن این مطالب به سمت خودکشی سوق پیدا می‌کنند، شریک می‌شوند.

*علامت سؤال بزرگ

قطعاً با وقوع چنین حوادثی، بسیاری از خانواده‌ها نسبت به فرزندانشان حساس‌تر شده و پاسخ «چرا»ی بزرگی که در پس این حادثه هست را جست‌وجو می‌کنند؛ پای صحبت هر شهروند در کوچه و بازار می‌توان شنید که شرایط اقتصادی، دوری از خانواده، سیستم آموزشی معیوب، رسانه‌های ناکارآمد، شهروندان بی‌تفاوت و... هر کدام می‌تواند درصدی در بروز چنین حوادثی دخیل باشد.

برای هر کدام از آسیب‌های گفته شده نیز راه حل‌هایی وجود دارد برخی کوتاه مدت و بعضی هم بلند مدت، تعدادی به افراد مربوط می‌شود و تعدادی هم به حاکمیت و مسؤولان اما به صورت کلی می‌توان یک تجویز کلی برای همه موارد منتهی به خودکشی کرد، راهکاری که در صحبت‌های اخیر امام‌جمعه اصفهان با فرماندهی نیروی انتظامی استان نیز بر آن تأکید شد.

*امام جمعه اصفهان: خودکشی مذموم خداوند است

طباطبایی‌نژاد با اشاره به حادثه تلخ خودکشی 2 دختر نوجوان در اصفهان، خودکشی را ناشی از ضعف اعتقاد و ایمان انسان دانست و بیان کرد: مطمئناً یک فرد دین‌دار و با ایمان هرگز دست به خودکشی نمی‌زند چرا که می‌داند این کار را خداوند مذموم دانسته و در دین اسلام نیز از آن به عنوان گناه کبیره یاد شده است.

آسیب‌شناسی امام جمعه اصفهان لزوماً به معنی بی‌دین بودن افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند، نیست اما نتیجه قطعی سخنان این است که هر اندازه بتوانیم نسل‌های آینده را با ارزش‌های دینی و اخلاقی و ارزش‌های متعالی انسانی تربیت کنیم، غیرمستقیم توانسته‌ایم از تعداد خودکشی‌ها بکاهیم.

محمد سلطانی‌زاده دکترای روان‌شناسی بالینی داشته و عضو هیأت علمی دانشگاه است، دلایل وقوع خودکشی را برشمرده و می‌گوید: یک بخش از عوامل، روان‌شناختی است و در زیرمجموعه آن اختلالات خلقی تعریف می‌شود، اختلال خلقی یعنی آن مشکلی که شخص از درون خودش درک می‌کند، مهم‌ترین اختلال خلقی که بیشترین ارتباط را با خودکشی دارد افسردگی است.

*حس «پوچی» فکر مرگ را به ذهن متبادر می‌کند

وی افزود: فرد افسرده در اکثر اوقات روز احساس غم و اندوه دارد، از زندگی لذت نمی‌برد، حس پوچی و ناامیدی دارد و مداوم به مرگ فکر می‌کند؛ در صورت ادامه افسردگی، ممکن است فرد بیمار این افکار را عملیاتی کند؛ اختلال خلقی دیگر «دوقطبی» است که طی آن شخص یا شادی غیرمعمول دارد یا زود عصبانی می‌شود،؛ پژوهش‌ها نشان داده افرادی که چنین اختلالاتی داشته باشند بیشتر اقدام به خودکشی می‌کنند.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: بعضی از اختلالات شخصیتی هم می‌تواند منجر به خودکشی شود، مانند اختلال شخصیتی «مرزی»، در این اختلال بیمار بی‌ثباتی در جنبه‌های مختلف از جمله رفتار، هویت و اهداف زندگی‌اش حس می‌کند و همین موضوع او را به سمت خودکشی سوق می‌دهد.

وی با بیان این‌که عوامل محیطی و اجتماعی هم می‌تواند منجر به افسردگی و سپس خودکشی شود، تصریح کرد: شرایط نامطلوب اقتصادی و تعارضات با اطرافیان مهم‌ترین عوامل بیرونی هستند که فرد را به سمت خودکشی سوق می‌دهند؛ در موارد نادر مشاهده شده افراد با عضویت در گروه‌ها و به واسطه‌ قبول هنجارهای گروهی دست به خودکشی بزنند.

سلطانی‌زاده در خصوص راه‌های پیشگیری از بروز حوادث مشابه خودکشی دو دختر اصفهانی گفت: همان طور که گفته شد یکی از عوامل خودکشی حس پوچی وبی ارزشی است، این یعنی در نقطه مقابل وجود ارزش منجر می‌شود تا شخص به کمک آن به پوچی نرسد، البته این ارزش‌ها از بیرون نمی‌تواند از خودکشی جلوگیری کند.

*درونی کردن ارزش‌های دینی، مؤثرترین اقدامات برای مقابله با خودکشی

وی سبک زندگی صحیح و تربیت مبتنی بر ارزش‌های دینی را یکی از راه‌های مقابله با پیشگیری از خودکشی دانست و ادامه داد: فرد متدین می‌داند که برای هدف متعالی در تلاش است و در این مسیر خودکشی معنایی پیدا نمی‌کند، در نتیجه درونی کردن ارزش‌های دینی و ایجاد پایبندی در افراد یکی از مؤثرترین اقدامات برای مقابله با خودکشی است.

این عضو هیأت علمی دانشگاه خاطرنشان کرد: سرخوشی پیش از خودکشی نیز می‌تواند دو دلیل داشته باشد، یکی مربوط به همان اختلالات دوقطبی است و مورد دیگر مصرف مواد مخدر، چرا که مصرف مواد به صورت مستقیم بر خلق و خوی فرد تأثیرگذار است؛ البته جنبه‌های پنهانی وجود دارد که ما از آن‌ها اطلاع نداریم و نمی‌توان پاسخ قطعی به آن داد.

دوری از اخلاق، ضعف اعتماد به نفس، فاصله از ارزش‌های آئینی و انسانی و طغیان نسبت به فرامین خالق را می‌توان وجه مشترک اکثر خودکشی‌ها دانست کما این‌که طبق آمار منتشر شده در شهرهای کوچک و شاید مقیدتر به سنت و مذهب میزان خودکشی به شکل قابل توجهی کمتر است.

ناگفته پیداست نمی‌توان از یک فیلم چند دقیقه‌ای در خصوص تربیت دینی یا غیردینی افراد قضاوت کرد اما داشتن دوستان غیرهمجنس، بی‌قیدی نسبت به هنجارها و ادبیاتی که از آن استفاده می‌شود ذهن مخاطب را به سمتی سوق می‌دهند که حس کند که اگر تربیت صحیح برآمده از ارزش‌های آئینی و انسانی به طور کامل بر جامعه حاکم بود، «ع» هم شانس زنده ماندن داشت.

منبع: فارس

مطالب پیشنهادی