16:44 1399/09/09

به گزارش سرویس بین الملل مفتاح نیوز؛ با توجه به مناقشات منطقه‌ای در جنوب غربی آسیا و شرقی قفقاز و عدم ثبات در دولت مرکزی کشورهای افغانستان، عراق و سوریه بیش از پیش ایران و ترکیه نقش مهمی را در امنیت و ثبات کشورهای همسایه خود ایفا می‌کنند. این نقش مهم از آن جهت مهم و پررنگ می‌شود که این منطقه یکی از مهم‌ترین مناطق استراتژیک در دنیا از حیث منابع انرژی و معادن ولذا راه اتصال آسیا به اروپا است. این منطقه با توجه به حوزه جغرافیایی همواره دچار تحولات و درگیری های فراوان بوده و تا به امروز نیز درگیری ها همچنان ادامه دارد  ایران و عثمانی از دیرباز جزء قدرت های بزرگ منطقه بوده اند و همین امر همیشه سبب شکل‌گیری تعارض‌های بین این دو دولت شده است، که می‌توان در ادوار مختلف به آن اشاره کرد. پس از فروپاشی عثمانی و تشکیل کشور ترکیه جدید و به روی کار آمدن حکومت پهلوی در ایران ، این دو کشور شروع به همکاری کردند و حتی در یک مورد شاه ایران با بخشیدن وسعت زیادی از خاک کشور در منطقه آرارات به ترکیه حمایت خود را از این دولت در مقابل ارمنستان اعلام کرد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57، اقدامات دولت‌های جمهوری اسلامی ایران در منطقه با تحولات بسیار، خط مشی و دکترین جدید همراه شد. این دکترین به ایران اجازه می‌داد که با گسترش تفکری تازه در منطقه و جهان حامیان، دوستانی هم فکر و هم راستا با خود پیدا کند. ایران و ترکیه هر دو با توجه به منافع موجود، خود را رهبر کشورهای اسلامی عنوان می‌کنند،که در همین رابطه جنبش‌هایی از جمله حماس در فلسطین ، حزب الله در لبنان، اخوان در مصر و لیبی تحت نظر این دو کشور قرار گرفته‌اند و از آنان برای تبدیل شدن به قدرت منطقه‌ای همچنان حمایت می‌کنند. برای مثال دولت‌های غربی از جمله ترکیه برای تصاحب قدرت در منطقه از نیروهای تکفیری علیه سوریه حمایت می‌کردند، در همین رابطه حمایت ایران از دولت مرکزی سوریه سبب کم‌رنگ شدن روابط دیپلماتیک دوکشور شد و یا در جنگ اخیر قره باغ ، تعارض قدرت به خوبی نشان داد که هر دو کشور همچنان به مسائل و منافع خود پایبند هستند. گفتنی است که، ایران برای تبدیل شدن به قدرت منطقه ای بلامنازع دو راه مشخص و روشن با توجه به ایدئولوژی و دکترین خود دارد، که تاثیر بسیاری بر سرنوشت جمعیتی بالغ بر ۵۰۰ میلیون نفر را دارد. نخست کم کردن تعارض با ترکیه به عنوان کشور همسایه و استفاده از قدرت نفوذ این کشور در مناقشات و مناسبات بین المللی است، که این مسیر با توجه به اهرم های فشار ایران  از جمله حمایت از کرد ها و همچنین وابسته ساختن ترکیه به انرژی و منابع دامی که در هر دو مورد ترکیه به عنوان وارد کننده بزرگ شناخته می‌شود می‌تواند قدرت چانه زنی را بر سر موضوعات منطقه ای افزایش دهد و این کشور را با خود تا حدودی همسو سازد. راه بعدی  با توجه به مناقشاتی که ترکیه در لیبی ، قره باغ ، سوریه ، دریای سیاه با یونان و اسرائیل بر سر منابع انرژی در کف دریا با آن درگیر است شروع به فشارهای از جمله کاهش صادرات گاز و همچنین افزایش ظرفیت صادرات خود به سوریه و عراق برای کاهش درآمد ارزی این کشور بشود تا به این صورت بتواند با فرسایش قدرت این کشور بدون رقیب قدرت برتر منطقه شود.
منبع:اندیشکده روابط بین الملل/به قلم محمد حسنی

مطالب پیشنهادی