هجده ماه حسرت زاینده رودش را کشید و به انتظارش ماند. ۱۸ماه خشکی و خشکسالی و کم آبی و گاه بی آبی، سله ها و شکافهای کف رودخانه آتشی بود بر سینه هر شهروند اصفهانی که وقتی پس از این دوره طولانی دریچه های سد به سوی شهر را گشودند برخی با دیدنش سجده شکر بجا می آوردند.لحظات غریبی بود مردم از ساعتها قبل از رسیدنش به استقبال او آمده بودند. دیگر کشاورز و غیر کشاورز نداشت همه شادی میکردند. لحظات جوش و خروش زاینده رود مثل سالهای دهه 70 تداعی شده بود که هیچ گاه هیچ کس گمان به اینچنین روزی نمیبرد و بودنش گویا عادت مردمان این دیار شده بود.
 مدیریت های جزیره ای، موقتی و منفعت طلبی ها اما این چنین موجب تضرر یک شهر و چه بسا با خشک شدن گاوخونی و حرکت ذرات سمی، خطری برای استانها و شهرهای دیگر شد. اما باز شدن بیست روزه آب تمام آن خاطرات تلخ را پاک کرد اینک فقط شادی بود و خوشحالی. چرایی آن هم مهم نبود رییس صنف کشاورزان اعتقاد به آن داشت که صرفا آب برای کشاورزان بازشده است؛ بماند که حسین محمد رضایی عضو هیأت مدیره صنف کشاورزان شهرستان اصفهان میگوید آب به کلوخ زمینشان هم نرسید.

فرو رفت و خشکی سفره های زیر زمینی و فرو نشست اخیر خیابان شمس آبادی نگرانی زیادی برای مردم ایجاد کرده بود علی الخصوص آسیب به سکونت گاهها و خانه های مجاور رودخانه. باز شدن دریچه های سد هرچه نداشت شور و شوق و امید به زندگی را برای مردم به دنبال داشت. پر شدن شاید نه اما نمناک شدن سفره های زیر زمینی  از نتایج موثر این دوره کوتاه بیست روزه بود.
باران میبارید در این روزها.آسمان اصفهان هم خوشحال بود انگار. قطرات باران و سردی توامان هوا هم از جمعیت خوشحال مجاور زاینده رود کم نمیکرد و تازه فوج فوج مردم می آمدند و با آش گرم و غذاهای اینچنینی به خاطره سازی میپرداختند. موج افسردگی و عصبانیت که بنابر مطالعات چینی ها ارتباط مستقیم با آلودگی هوا دارد نیز انگار فراموش شده بود.گرچه مستند به منابعی ، آلودگی هوای اصفهان از تهران بیشتر است و در این شهر بیداد میکند و این نیز از جمله معضلات و فجایع اصفهان با گنبدهای فیروزه ای  است ولی آبی آسمان چشم نواز شده بود.

خیابان ها آنچنان شلوغ بود که برخی تاکسی ها حرکت نمیکردند و میگفتند مسیر قفل است اما مردم شاکی نبودند. مسافران سرگردان به دنبال راههای دیگر برای رسیدن به مقصد بودند . شاید تاکسی های اینترنتی این روزها اوضاعشان به سامان تر شده بود. شیشه های اتومبیلها پایین بود صدای خنده و شادی مردم در فضا موج میزد . بعضی جوانترها صدای موسیقی خودروشان می آمد .حتی چند تصادف خیابانی نیز با مسالمت ختم بخیر میشود. موتورسواری که به سپر عقب خودرویی زده بود تمام وسایلش روی زمین ریخته اما راننده همان خودرو اسباب اثاثیه موتورسوار را جمع و جور و او را راهی میکند. مردم انگار از شادی مضاعفشان مهربانتر هم شده اند. زوجهای جوان دست در دست هم راه میرفتند .همه در حال عکس گرفتن سلفی و گروهی اند . ترس شاید در نگاهشان بود مبادا دیگر زاینده رود را...
فکر کردن به نبود زاینده رود سخت بود اما اثبات بی مدیریتی ها در طی این سالیان آسان است. زاینده رود رودخانه‌ای بود که همه جریان آن را ضروری می‌دانستند و بر این باور بودند که سکون نخواهد داشت و محل زایش آب است. نخستین خشکی زاینده رود به سال 1379 باز می گردد درست زمانی که مردم اصفهان شاهد انتقال آب رودخانه  به استان همجوار خود بودند اما آنها به جز منافع خود وضعیت استانهای دیگر را هم دیدند و نخواستند که هم وطنی تشنه بماند اما در نهایت مدیریت آب عاملی برای خشکی 17 ساله زاینده رود شد.
در همین ایام بود که راه اندازی خط اول انتقال آب زاینده رود به یزد را شاهد بودیم تا نخستین خشکسالی زاینده رود در دهه های اخیر رقم بخورد. 
رییس انجمن حمایت از کشاورزان شهرستان اصفهان بیان داشت: «با انتقال آب به استان یزد در سال 1379 اولین خشکی در زاینده رود شکل گرفت و هر روز به برداشت آب از زاینده رود افزوده شد و هر سال خشکی آن گسترش یافت، خط انتقالی که قرار بود پس از راه اندازی تونل سوم کوهرنگ اجرایی شود اما زودتر از زمان مقرر انتقال آب به یزد صورت می گیرد. هرچند که بسیاری از کارشناسان عرصه زیست محیطی در آن دوران، نکات زیست محیطی لازم را به مسئولین تذکر داده بودند. اما متاسفانه ما هر روز شاهد واگذاری بخشی از آب زاینده رود به بخش‌ها و استان‌های مختلف بودیم. در گذشته کشاورزان اصفهانی نزدیک به 40 درصد آب رودخانه را استفاده می‌کردند که اکنون این رقم به کمتر از 7 درصد رسیده است.

وی  با اشاره به تثبیت آب در رودخانه و برداشت حدود ۱۲ متر مکعب آب در ثانیه برای شرب اصفهان و یزد و صنعت، و با احتساب پرت آب در مسیر رودخانه زاینده رود به کام محیط زیست، تصریح کرد: تنها ۴۰ درصد زمین‌های کشاورزی در طول این بیست روز زیرکشت رفت.

 محمدرضایی  گفت: مقرر بود ۷۰ متر مکعب آب از سد خارج تا آب به سد آبشار در اصفهان برسد اما در ادامه میزان خروجی سد،  به ۶۰ متر مکعب کاهش یافت و حدود یک هفته بعداز باز شدن آب حجم خروجی سد به ۸۰ متر مکعب در ثانیه برای استفاده کشاورزان غرب اصفهان افزایش یافت.

عضو هیات مدیره صنف کشاورزان  ادامه داد: در دهه ۵۰ با ساخت شبکه های مدرن آبرسانی مسیر زاینده رود در محدوده پل شهرستان عوض می شود و به جای عبور آب از زیر پل شهرستان، آب داخل کانال رفته و به سمت سد آبشار و هدایت شده و قسمتی از این آب وارد کانال های چپ و راست آبشار و مقدار دیگر آن از سد خارج و در مسیر رودخانه جاری شده نهایتاً به طرف زمین های کشاروزی شرق اصفهان می رود. محمدرضایی ادامه داد: بازگشایی آب برای مرحله بعدی کشت کشاورزان بسته به میزان بارندگی ها در اسفند ماه دارد، و هنوز مشخص نیست شاید در اسفند یا در اوایل فروردین ماه آب باز شود». در دیگر سخن مشاور ستاد اجرایی خدمات سفر شهر اصفهان  اذعان دارد:« بازگشایی زاینده رود تعداد زیادی از مسافران را به شهر اصفهان کشاند«.

احمد رضا مرادی با بیان آنکه« به دنبال بازگشایی زاینده رود و تعطیلات بهمن ماه شاهد ورود چشمگیر  مسافران داخلی به شهر اصفهان بودیم به دنبال ورود مسافران به اصفهان ظرفیت هتل ها و مهمانپذیرها و  مسافرخانه ها هم تکمیل شد و مجبور به اسکان مسافران در دو ورزشگاه تحت پوشش شهرداری شدیم».
مترو نیز در این روزها جان میگیرد و استقبال مردم به گفته مسئولین امر  با افزایش بیست درصدی روبرو میشود معاون  حمل ونقل و ترافیک  شهردار  قول مساعدت میدهد تا مدت زمان بیشتری اتوبوس های سازمان اتوبوسرانی در مدت بیست روز در  اختیار مردم باشد .
مغازه ها و فروشگاههای اطراف رودخانه کاسبی شان سکه شده است . فروشندگان آن را از الطاف خداوندی و برکات زاینده رودشان می دانند. با این تفاسیر اما دریچه های سد پس از بیست روز به سوی اصفهان بسته شد و مسافر غریب اصفهان  بار دیگر از ماندن در منزلگاه خویش منع شد . پرندگان مغموم سفر کردند و تازه داشتند همدیگر را خبر میکردند که به شهر بیایند و روز به روز شاهد تعداد بیشتری از آنان در سطح رودخانه بودیم. ماجراهای استعفای 18 نفر از نمایندگان استان اصفهان ،  انتقال آب از خوزستان و مقاومت استاندار آن شهر در قبال انتقال آب و پیشنهاد طرح بازچرخانی آب و استقرار بودجه ناکافی برای آب شرب حتی در اصفهان گوشه ای از وقایع حاد و سهمگین آب و خشک شدن رودخانه این شهر است. باشد تا با مدیریت ناب و صحیح، قول رییس جمهور وقت به مردمان دیار اصفهان مبنی بر جاری بودن رودخانه قدیمی شان که به واقع نبض شهر در جریان اوست محقق شود.

فاطمه مستغنی